İş aramıyorlar ama çalışmaya hazırlar

Türkiye İstatistik Kurumu kasım ayı işgücü istatistiklerini açıkladı. TÜİK, işsizlik tahminlerini üçer aylık dönemin ortalaması olarak hesaplıyor. Örneğin kasım ayı verileri ekim – kasım – aralık ayı ortalamasına göre hesaplanıyor. Referans dönemi içinde istihdam halinde olmayan kişilerden iş aramak için son dört hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan çalışma çağındaki kişiler işsiz olarak kabul ediliyor. Tersinden bakarsak, anket yapılan dönemde istihdamda olmadığı halde son dört hafta içinde iş arama girişiminde bulunmamış kişiler işsiz kabul edilmiyor.

Bu tanıma uyan işsiz sayısı 2019 yılı kasım ayında 4 milyon 308 bin kişi iken 2020 kasım ayında 303 bin kişi azalarak 4 milyon 5 bin kişiye geriledi. Buna göre, işsizlik oranı da yüzde 13.3’ten 12.9’a düştü.

Buna karşılık, referans döneminde iş arama kanallarından herhangi birini kullanmayan ancak iş bulsa hemen işbaşı yapmaya hazır olduğunu söyleyenlerin sayısı 2019’un kasım ayında 2 milyon 226 bin kişi iken 2020 kasım ayında yüzde 117 oranında artışla 4 milyon 832 bin kişiye yükseldi. İş aramayıp, çalışmaya hazır olanların sayısı bir yılda 2 milyon 606 bin kişi arttı.

İş bulma ümidi olmayanlar, iş aramayıp, çalışmaya hazır olanların içinde yer alıyor. İş bulma ümidi olmayanların sayısı son bir yılda 959 bin kişi artarak 715 binden 1 milyon 674 bin kişiye yükseldi. İş bulma ümidi olmayanların sayısı bir yılda yüzde 134 oranında artış kaydetti.

İş aramayıp, çalışmaya hazır olanların geri kalan kısmı ise “diğer” adı altında gösterilen mevsimlik işçi, ev kadını, öğrenci, irad sahibi, emekli ve çalışamaz durumdaki kişilerden oluşuyor.

İşsizlik oranı işgücüne katılan kişilere göre hesaplanıyor. İşgücüne katılan sayısı kasım ayında 31 milyon 71 bin kişi olarak gerçekleşti. Bu işgücü üzerinden yapılan hesaplamaya göre, TÜİK tarafından açıklanan yüzde 12.9 oranındaki işsizlik oranı “dar anlamda işsizlik” olarak kabul ediliyor.

İş arama ümidini yitirenlerin de dahil olduğu iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar ve mevsimlik işçi olduğu için işgücüne dahil olmayanları kapsayan veri ise “geniş tanımlı işsizlik” olarak adlandırılıyor. Buna göre, geniş tanımlı işsiz sayısı 4.005.000 işsiz + 4.832.000 iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar + 102 bin mevsimlik işçi = 8.939.000 kişiye ulaşıyor.

Geniş işsizlik oranı, hesaplamaya dahil edilen kişileri de kapsayan işgücü rakamları üzerinden hesaplanıyor. Buna göre, geniş işsizlik oranı 2019 kasım ayında yüzde 19.8 iken 2020’nin aynı ayında yüzde 24.8’e yükseldi.

Türkiye İş Kurumu’nun verilerine göre, kasım ayında 989 bin kişi kısa çalışma ödeneği aldı. Kasım ayında ücretsiz izinde gösterilen kişi sayısı da 618 bin kişi oldu. Kısa çalışmada ve ücretsiz izinde gösterilenler işsiz sayısı içerisinde yer almıyor. Bazı araştırmalarda bunlar ve eksik istihdamdakiler de dahil edilerek hesaplama yapılıyor.

EV İŞLERİYLE MEŞGUL OLANLAR AZALIYOR

İşgücüne dahil olmayan kişi sayısı son bir yılda 2 milyon 605 bin kişi artarak 29 milyon 363 bin kişiden 31 milyon 968 bin kişiye yükseldi. Bunlar içinde en büyük kesimi ev işleriyle meşgul olanlar oluşturuyor. TÜİK’in verilerine göre, son bir yılda işgücüne dahil olmayanların sayısındaki 2.6 milyon kişilik artışa karşın, ev işleriyle meşgul olanların sayısı 1 milyon 968 bin kişi azalarak 11 milyon 741 bin kişiden 9 milyon 773 bin kişiye geriledi.

Ancak, ev işleriyle meşgul olanların hepsinin ev kadınlarından oluşmadığı görülüyor. Zira kadın işgücü son bir yılda 867 bin kişi azalarak 10 milyon 596 binden 9 milyon 729 bin kişiye geriledi.

KADINLARDA İŞSİZLİK ORANI AZALDI

Son bir yıllık dönemde kadın istihdamı 571 bin kişi azalarak 8 milyon 841 binden 8 milyon 270 bine geriledi. Kadın işgücünün daha fazla azalması nedeniyle kadınlarda işsizlik oranı 1.6 puan azalarak yüzde 16.9’dan 15.3’e geriledi. Buna karşılık erkek işsizlik oranı 0.3 puan artarak yüzde 12.2 oldu.