Ali Taha Koç'tan Starlink değerlendirmesi: Kurallarımıza uyan firmalara kapımız açık

Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, Starlinkin Türkiye'de nasıl regüle edilmesi ve hangi şartlarla Türkiye'ye giriş yapması gerektiği konusunda çalışmalarını yaptıklarını, bu çalışmalarının Starlink ekibine bildirildiğini aktararak, "Dijital egemenlik kurallarımıza uyan her türlü firmaya kapımız sonuna kadar açık" dedi.

Koç, Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı (T3 Vakfı) ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yürütücülüğünde İzmir Çiğli Havaalanı'nda gerçekleştirilen dünyanın en büyük uzay, havacılık ve teknoloji festivali TEKNOFEST'te değerlendirmelerde bulundu.

Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan 2023 yılı e-Devlet Kıyaslama Raporunda Türkiye'nin 6 sıra yükselerek 35 ülke arasından 10. sıraya yerleştiğini belirten Koç, "Avrupa Komisyonu, bu araştırmayı kendi uzmanlarıyla yapıyor. Yapılan analizlerde şunu gördük; 2021'de 20 sıradayken 2022'de 16. sıraya yükseldik. 2023e geldiğimizde ise 10uncu sıraya yükseldik. Yani son bir yılda 6 sıra daha yükselmiş olduk" şeklinde konuştu.

"RAKİBİMİZ OLAN ÜLKELER ARASINDA BİR NUMARAYIZ"

Raporun en önemli özelliklerinden birinin de ülkelerin dijital devletini analiz etmeleri olduğunu vurgulayan Koç, şunları kaydetti, "Ülkelerin sıralamasına baktığımızda ilk 9 ülkenin nüfusu, bize kıyasla oldukça az. Nüfusu bizim kadar büyük olan ülkelere baktığımız zaman Fransa'nın 18inci, Almanya'nın 21inci ve İtalya'nın 27nci sırada olduğunu görüyoruz. İlk 3te olan Malta, Estonya ve Lüksemburg gibi ülkeler ise nüfus olarak bizden küçük ülkeler. İlk 9 ülkenin nüfuslarını topladığımız zaman bizim e-Devlet Kapısı kullanıcımızın yarısı kadar bile etmiyor. Biz 64 milyon kullanıcısıyla, 7 binin üzerinde dijital hizmetiyle dünyanın en büyük e-devlet uygulamasıyız. Nüfusu, ekonomik gücü ve verdiği hizmet sayısı olarak baktığımız zaman rakibimiz olan ülkeler arasında bir numarayız diyebiliriz" ifadelerini kullandı.

"DİJİTAL EGEMENLİĞİMİZİ KORUMAMIZ LAZIM"

Ali Taha Koç, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanın, ABD ziyaretinde, Türkevinde Elon Muskı kabul ettiği görüşmeye değinirken, ziyaret sırasında birçok teknolojik çalışmaların konuşulduğunu aktardı. Koç, "Çok güzel bir görüşme gerçekleşti. Biz Starlink ile alakalı Türkiye'ye döndükten sonra birden fazla toplantı yaptık. Hem Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) hem de diğer kurumlarımız Starlinkin Türkiye'de nasıl regüle edilmesi gerektiği ve hangi şartlarla Türkiye'ye giriş yapması gerektiği konusunda çalışmalarını yaptı. Bu çalışmalarımız Starlink ekibine bildirildi" diye konuştu.

Kurumların bazı çekinceleri olduğuna işaret eden Koç,"Nasıl ki sınırlarımızı, topraklarımızı koruyorsak dijital egemenliğimizi de korumamız lazım. Dijital egemenliğimiz için en önemli şey de vatandaşlarımızın üretmiş oldukları dijital veriler. Bu verileri hem 4G bağlantı hem Wi-Fi bağlantısı hem de uydu bağlantılarıyla sağlıyorlar. Türkiye'nin dijital egemenlik kurallarına uyan her türlü firmaya kapımız sonuna kadar açık. Türkiye'de 2 tür uydu interneti sağlayıcısı var. İlki, Starlink gibi alçak yörüngede hizmet veren uydular, ikincisi ise Türksatın vermiş olduğu geo senkron yörüngedeki uydu interneti hizmetleri. Türksat'ın vermiş olduğu uydu internetiyle Starlinkin vermiş olduğu uydu interneti arasında teknik farklar var. Çünkü baz istasyonları veya baz istasyonu dediğimiz uyduların yeri çok farklı. Starlinkler dünyaya çok yakın, 500 kilometredeler. Bizim uydularımız 35 bin kilometre uzaktalar. Bu yüzden bu uyduları birbirleriyle karşılaştırmak doğru değil. Teknolojileri ve altyapıları tamamen farklı" değerlendirmesini yaptı.

Türkiyede uydu üzerinden internet veren birçok firma olduğunu bildiren Koç, alçak yörüngede Starlinkin ilk firma olması sebebiyle farklı olduğunu söyledi.

"BAŞKA YATIRIMLAR DA DÜŞÜNÜYORLAR"

Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Koç, karşı tarafın da teknik heyet çalışmalarını yapması gerektiğini, sürecin belli bir teknik boyutu olduğunu anlattı. Bu konuda iki tarafın da öncelikle regülasyonlar konusunda anlaşmaya varması gerektiğini ifade eden Koç, şunları kaydetti: "Uyduların birbirine zarar vermemesi gerekiyor. Uydu iletişimde beraber çalışabilmek çok önemli. Onun için belli testler yapılacak. Sonrasında takvimi kendileri belirlerler. (Starlink) Bu tür şirketler dünyanın 92 ülkesinde oldukları için global olarak her yerde kapsama olmasını istiyorlar. Tabii bu işler devam ettikten sonra da başka yatırımlar yapmayı da düşünüyorlar."

Ali Taha Koç, Türkiye'de Tesla'nın Starlink şirketinin açıldığını ve Tesla Türkiye'nin Üst Yöneticisini de (CEO) oraya atadığını bildirdi. Tesla'nın 130 bin ve SpaceX’in 15 bin çalışanıyla çok büyük firmalar olduğunu belirten Koç, Türkiyenin kendi alçak yörünge sistemini yerli olarak kurma ihtimali bulunduğunu söyledi. Koç, "Ülkeler, kendi alçak yörüngeli sistemlerini kurmak yönünde çalışmalarına devam ediyor. Mesela Güney Kore önce lisansı verdi, sonra devlet olarak kendi alçak yörünge sistemlerini kurmak için çalışmalara başladı. Starlink şu anda tek. Biz nasıl Türksat ile yüksek yörüngede varsak alçak yörüngede de olmamız lazım. Türkiye olarak bu alana yatırım yapıp projeler geliştireceğiz" dedi.