Kültürel ve doğal miraslarımız XXXVI (Perge Antik Kenti)

Antalya şehir merkezinin 17 kilometre doğusunda bulunan Aksu ilçesinde yer alan Perge Antik Kenti'ne ilk yerleşim Hitit Dönemi'nde gerçekleştirildi. O dönemki adı 'Parha' olan Perge, Roma Dönemi'nde Anadolu'nun en düzenli kentlerinden biriydi.

Mimarisi ve mermer heykeltıraşçılığıyla ünlü olan kentte yapılan kazılarda ortaya çıkarılan heykeller, Antalya Müzesi'ni en önemli heykel müzelerinden biri haline getirdi.

Perge, şehir planının esasını biri doğu - batı, diğeri ise kuzey - güney yönünde uzanan iki ana cadde oluşturuyordu. Caddeyi ortasından boylu boyunca kat eden su kanalı ise, bu anlamda önemli bir tasarım. Kanal, kentteki dört anıtsal çeşme yapısı ve iki büyük hamam ile beraber, sıcak Pamphylia ovasındaki Perge'ye bir 'su kenti' kimliği kazandırdı.

Helenistik Dönem'de inşa edilen, Roma İmparatorluk Dönemi ve Geç Antik Dönem'de onarım gören savunma sistemi, Perge'yi öne çıkaran bir diğer unsur. Aşağı kentin etrafındaki sur duvarı, kuleler, bastionlar ve kapılar büyük oranda ayaktadır. Akropolis surları da göz önüne alındığında Perge, antik çağ askeri mimarisine dair değerli bir bilgi kaynağı olarak önemini artırıyor.

15 bin izleyici kapasiteli tiyatro günümüze kadar oldukça iyi korunmuş bir halde ulaştı.

Oturma yerlerinin karşısında yer alan özenle dekore edilmiş iki katlı sahne binası M.S 2'nci yüzyılda inşa edildi.

Buradan bulunan eserler, günümüzde Antalya Müzesi'nde Perge Tiyatrosu Salonu'nda devamlı olarak sergileniyor.

Bu heykellerin mükemmelliği Perge heykeltıraşçılığının eşsiz tarza sahip ekolünü çok güzel bir şekilde yansıtıyor. Perge'nin bir diğer temel yapısı olan stadyum, Türkiye'nin en iyi korunmuş stadyumlarından.

Kentin antik çağdaki heybetini yansıtan diğer sosyal ve kültürel yapılar arasında dikdörtgen planlı agora, yüksek kuleler, anıtsal çeşmeler, hamamlar ve sütunlu caddeler yer alır. Perge Hıristiyanlık için de oldukça önemli bir kent. Hıristiyanlığın en önemli figürlerinden biri olan Aziz Paul, Perge'ye misyonerlik seyahatleri sırasında Aksu Nehri üzerinden ulaştı. İncil'de yazılı olmasından dolayı şehir ve akarsu Hıristiyanlığın kutsal mekânlarından biri olarak kabul ediliyor.

UNESCO'nun Dünya Miras Geçici Listesi'nde Türkiye'nin 77'si kültürel, 3'ü doğal ve 3'ü karma (Kültürel / Doğal) olmak üzere toplam 83 varlığı bulunuyor. UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme kapsamında Taraf Devletler, UNESCO Dünya Miras Listesi'ne kaydedilmesi uygun olan varlıklara ilişkin envanterlerini (geçici liste) UNESCO Dünya Miras Merkezi'ne iletmekle yükümlüdürler.

UNESCO Dünya Miras Merkezi'nce yayınlanan bu listede yer alan varlıklara ilişkin hazırlanan adaylık dosyaları Dünya Miras Komitesi'ne sunulmaktadır. Geçici Listeler hazırlanırken varlıkların Dünya Miras Komitesi'nce belirlenen kriterleri karşılama durumları ile mimari, tarihi, estetik ve kültürel, ekonomik, sosyal, sembolik ve felsefi özellikleri de dikkate alınmaktadır.

İlk kez 1994'te UNESCO Dünya Miras Merkezi'ne iletilen Geçici Listemiz 2000, 2009, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020'da güncellendi.