Yeni Çalışma Bakanı'nı neler bekliyor?

Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmesiyle 2018 yılında birleştirilen Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, üç yıl dolmadan yeniden ikiye ayrıldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına atanan Vedat Bilgin, dün akşam saatlerinde görevi Zehra Zümrüt Selçuk’tan devraldı.

Vedat Bilgin, Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalar Kurulu Başkanvekili iken emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili yürüttüğü çalışma ile gündeme gelmişti. Bilgin’in önünde çok önemli gündem maddeleri bulunuyor. Bunların başında ise pandeminin çalışma yaşamında yarattığı tahribatın onarılması geliyor.

Bilgin, 31 Mart’ta sona eren kısa çalışmanın tekrar uygulamaya konulması konusunda işçi ve işveren örgütlerinden yoğun taleplerin geldiği bir dönemde şanslı bir başlangıç yaptı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kısa çalışmanın tüm sektörler için nisan mayıs haziran aylarında da uygulanacağını açıkladı. 1 Nisan’dan geçerli olmak üzere alınan uzatma kararı, tüm sektörleri bir nebze rahatlatacak. Mart ayında kısa çalışma ödeneği alan 1 milyon 139 bin kişinin önemli bir kısmının ücretsiz izne çıkartıldığı belirtiliyordu.

Kısa çalışma ödeneği konusunun çözüme kavuşturulmasıyla önemli bir sıkıntıdan kurtulan Çalışma Bakanı Vedat Bilgin’in gündeminde yer alan diğer önemli konu başlıkları şöyle:

İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI SONRASINDA İŞSİZLİKTE ARTIŞ RİSKİ

Mart ayında kısa çalışma ödeneği alan 1 milyon 139 bin işçinin yanı sıra 959 bin işçi de ücretsiz izne çıkartıldı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, işten çıkarma yasağına rağmen şubat ayı itibarıyla 4 milyon 236 bin işsiz bulunuyor. İşsizlik oranı yüzde 13.4 seviyesinde yer alıyor. “Atıl işgücü” olarak adlandırılan geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 28.3’e ulaşıyor.

Yeni bir kanun değişikliği yapılmadığı takdirde işten çıkarma yasağının 30 Haziran’da sona ermesiyle başta ücretsiz izindekiler ve kısa çalışma ödeneği alanlar olmak üzere kitlesel işsizlik riski bulunuyor. Bakan Bilgin’in mevcut istihdamı koruma ve işsizlerin yeniden işbaşına dönebilmesi için etkili işgücü politikalarını uygulama koyması gerekecek.

KAMUDAKİ TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİ

Kamudaki işçiler için iki yılda bir toplu iş sözleşmesi yapılıyor. İki yıllık dönemi kapsayan toplu iş sözleşmesi görüşmeleri önümüzdeki haftalarda başlayacak. Yaklaşık 650 bin işçiyi ilgilendiren kamudaki toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde ortak tavır belirlemek için TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ bir süredir çalışma yürütüyor. 696 sayılı kanun hükmünde kararname (KHK) ile kadroya geçirilen taşeron işçilerle birlikte 650 bin işçi için sözleşme imzalanacak.

Taşeron işçilerin daha önce enflasyonun yüzde 30-70 fazlası şeklindeki sözleşmelerine rağmen ücretlerinin son iki yıl 6’şar aylık dönemlerde sadece yüzde 4 oranında artması nedeniyle büyük bir ücret kaybı bulunuyor. Taşeron işçilerin kadroya alınmasına ilişkin 696 Sayılı KHK uyarınca, asgari emeklilik koşullarını yerine getiren işçiler zorunlu olarak emekliliğe sevk ediliyor. Kadro dışı bırakılan KİT’ler ve bazı kuruluşlardaki taşeron işçilerin kadro talepleri devam ediyor. Taşeron işçilerin bu sorunları dolayısıyla kamu toplu iş sözleşmesi görüşmeleri bu yıl her zamankinden daha zorlu geçecek.

MEMURLAR İÇİN TOPLU SÖZLEŞME YILI

Kamuda çalışan memurlar için de bu yıl ağustos ayında 2022-2023 yıllarındaki maaş artışlarının belirleneceği toplu iş sözleşmesi yapılacak. Memur sendikaları konfederasyonları son iki yıl artan hayat pahalılığı nedeniyle daha yılın başında ilave maaş artışı talebinde bulunmuşlardı. Tabandan gelen baskıyla karşı karşıya bulunan sendikaların ağustos ayında yüksek maaş artışı için sıkı bir pazarlık yürütmesi bekleniyor.

Bu iki toplu iş sözleşmesi Çalışma Bakanı Vedat Bilgin için zorlu bir sınav anlamına geliyor.

3600 EK GÖSTERGE

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2018 yılı mayıs ayında yaptığı açıklamada öğretmen, polis, hemşire, din görevlileri ve idarecilerin ek göstergesinin 3600’e çıkartılacağını açıkladı. Emeklileriyle birlikte yaklaşık 2 milyon kişiyi ilgilendiren 3600 ek gösterge, Bilgin’in önündeki önemli gündem maddelerinden birini oluşturuyor. Sendikaların, söz konusu meslek gruplarında emeklilik dilekçelerinin bekletilmesine yol açan 3600 ek göstergenin hayata geçirilmesi için kısa süre içinde Bilgin’in kapısını çalması bekleniyor.

EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR

Vedat Bilgin’in Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalar Kurulu Başkanvekilliği görevi sırasında emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) konusunda çalışma yürütmüş olması, bu yöndeki beklentileri yeniden canlandırdı. EYT’lilerin sorunu sadece Çalışma Bakanı’nın kararıyla çözülecek bir konu değil. Bununla birlikte EYT’lilerin Bilgin’in kapısını aşındırmaları bekleniyor.

ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ

2016 yılında uygulamaya konulan asgari ücret desteğinin bu yıl da işçi başına 75 lira olarak uygulanacağı açıklandı. Ancak, nisan ayının sonuna gelinmesine karşın henüz bu konuda yasal düzenleme yapılmadı. Yeni Bakan’ın öncelikli konularından birini asgari ücret desteğinin bir an evvel hayata geçirilmesi oluşturuyor.

KIDEM TAZMİNATI FONU

Son yıllarda görev yapan çalışma bakanları, kıdem tazminatı fonu kurulması konusunda mutlaka şanslarını deniyorlar. Kıdem tazminatı konusunda en son geçen yıl gündeme getirilen formül işçi ve işveren örgütlerinden kabul görmedi. Bilgin’in de bu hususta şansını denemesi halinde kıdem tazminatı fonunun seçim tarihi yaklaşmadan gündeme gelmesi söz konusu olabilir.