Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Aşılama oranlarının hızla artmasıyla havacılık sektörü yükselişe geçti. Özellikle tatil sezonunun da gelmesiyle sektör yukarı doğru ivme kazanmaya başladı. Ancak ne kadar ilerleme olsa da 2019’a dönüş yıllar alacak. Kimi uzmanlara göre 2024’te normale dönülecek kimilerine göre ise eski yolcu rakamlarına yakalamak için 2029’a kadar beklemek gerekecek. 2029 rakamını dile getirenler salgın olmadığında yüzde 5’lik büyümeyi dikkate alıyor.

        Ancak Türkiye, dünya geneline bakıldığında en hızla toparlayacak ülkeler arasında yer alıyor. Ülkemizin dinamik yapısı, turizm sektörünün krizlere alışık olması ve Türk Hava Yolları'nın Kovid-19 salgın sürecinde de uçuş ağını koruyarak uzun süre Avrupa’nın lideri olması önemli avantajımız. İstanbul Havalimanı’nın yolcu ağırlamada liderliğini koruması, TAV tecrübesinin Antalya, İzmir ve Bodrum gibi turizm merkezlerindeki havalimanlarında olması, Pegasus, Corendon ve SunExpress havayollarının salgın sürecindeki dirençleri de Türkiye için önemli. Ancak devletin halen daha havayollarına ihtiyaç duydukları maddi desteği vermediğini, havacılık sektörüne bizimle aynı konumda olan ülkelerin çeyreği kadar nakdi imkân sunulmadığına dikkat çekmekte fayda var.

        REKLAM

        Salgın sonrası uçuşların yoğunlaşmasında özellikle iç hat pazarı güçlü ülkeler diğerine göre daha hızlı bir yükselişe imza atıyor ve atacak. Özellikle ABD bu yükselişteki en büyük rol model olarak karşımıza çıkıyor. Geçtiğimiz hafta Avrupa’nın da kısıtlamaları kaldırması ve seyahati kolaylaştıracak adımlar atması dünya hava trafiğini de olumlu etkilemeye başladı. En katı kuralların uygulandığı Uzak Doğu ülkeleri ise halen sessizliğini koruyor.

        Bu kapsamda 2021 yılı için havacılık analizleri yapan Cirrum’un yaptığı ilginç bir anket söz konusu. Havacılığın merkezi ABD’de çevrimiçi olarak 2 binden fazla kişiyle yapılan ankete göre yolcuların yüzde 90’ı gelecekte uçmayı düşünüyor, gezginlerin yüzde 90’ı da uçmayı planlıyor. Ancak dünya ABD kadar havacılıkta hem gelişmiş hem de bu kadar ümitli değil. Bu sebeple diğer coğrafyalarda durum farklı ve onlarla ABD’yi kıyaslamak mümkün olmuyor.

        ABD aynı zamanda yeni gelişmelere paralel olarak hızla havacılıkta kuralları belirleyen ve en gelişmiş ülke olarak ilk sırada yer alıyor. ABD yapılan ankette yüzde 79 uçarım diyenlerin yaş aralığı 28-45 yaş. Gelecekte uçmayı planlayan yaş gruplarından yüzde 70’i 18-54 aralığında yer alırken, 65 yaş üstü seyahat severlerin yüzde 61’ı gelecekte uçabileceklerini söylemiş. Gelecekte uçma ihtimalim çok yüksek diyenler yüzde 54, gelecekte uçabilirim diyen yolcular yüzde 16, gelecekte uçma planımın olup olmadığından emin değilim diyenler yüzde 20, gelecekte uçmayı düşünmüyorum diyenlerin oranı ise yüzde 10. Uçmayı isteyenlerin yüzde 56’sı erkek, yüzde 52’si ise kadın. Ankete katılanların yüzde 64’ü 12 ay içerisinde seyahate çıkmak istiyor.

        ABD nüfusun yaklaşık yüzde 73’ü aşılanmış. Aşılanmanın verdiği güvenle ABD vatandaşları kısa süre içinde seyahate çıkmayı planlıyor. Ankete katılanlara gelecek 12 ay içinde uçmayı planlıyor musunuz sorusuna şu cevapları vermiş. Yüzde 64’ü 12 ay içinde uçmayı planlıyor, yüzde 28’i ise hiç uçmayı düşünmüyorum cevabını vermiş. Bir veya iki kez uçabilirim diyenler yüzde 45, üç veya dört kez uçacağını söyleyen ise yüzde 12, 5. Çok daha fazla ve sık uçmak isteğini belirtenlerin sayısı yüzde 5. Dikkat çeken detay ise ‘herkes aşı olana kadar uçuş yapmayacağım’ diyenlerin oranın yüzde 9 olması

        REKLAM

        Rezervasyon tarihleri uzuyor

        Salgın döneminde yolcular rezervasyon sürelerini en kısa gün aralığında yapmaya alıştılar. Çünkü uzun rezervasyon yapanlar Kovid-19’la beraber birçok sıkıntı çekti. Bazı havayolları, oteller, tatil köyleri, acenteler ve diğer işletmeler yolcuların iadelerinde sorun çıkardı. Şirketlerin olumsuz ekonomik tabloları iadeleri geciktirdi. Bu durumdan kaynaklı olarak rezervasyonlar seyahate çıkmadan 3 - 4 gün gibi kısa bir süreye kadar düştü. Ancak toparlanmaya çalışan turizm ve havacılık sektöründe de rezervasyon günleri uzamaya başladı.

        Şirketler de rezervasyon kaynaklı problemleri ve oluşan talepleri değerlendirerek geleceklerini inşa etmeye başladılar. Ankete göre 12 ay içerisinde uçmayı planlayanların yüzde 39’u rezervasyonlarını 1 ila 3 ay içerisinde yapmayı düşünüyor. Bir ay önceden rezervasyon yaparım diyenler yüzde 27, iki hafta önceden yapacağım diyenler yüzde 12, altı ay ve daha fazla diyenler yüzde 8, emin değilim veya bilmiyorum diyenler ise yüzde 7. Bunun yanı sıra 1 haftada önceden rezervasyon yaptıranlar yüzde 6, bir ile 3 gün içerinde yaptırırım diyenler ise yüzde 1.

        İş seyahatleri yükselişte

        Yakın zamanda seyahate çıkanların bu süreçte en fazla ziyareti ne sebeple yaptığı ankete şöyle yansımış; Katılanların yüzde 78’i seyahatlerini eğlence için yaptıklarını belirtmiş. İkinci sırada ise yüzde 30 ile aile ziyareti yapanlar var. Üçüncü sırada ise yüzde 13’le iş ve eğlence seyahati yapmak isteyenler yer almış. Salgın döneminde dibe vuran iş seyahatlerinin yükselişe geçmesi sektörü de sevindiriyor.

        Tercihler bilet fiyatlarına göre

        REKLAM

        Seyahat etmek isteyenlerin havayolu tercihleri de salgın döneminde büyük değişiklik gösterdi. Ankete katılanların yüzde 83’ü bilet fiyatlarına göre havayolu tercih ettiklerini söylemiş. Katılımcıların yüzde 49’u ise havayolunun güvenli olup olmadığını araştırıp tercih ettiklerini belirtmiş. Yüzde 47’lik bölüm ise Türk Hava Yolları gibi daha fazla uçuş ağına (network) sahip ve bağlantılı uçan havayollarını tercih etmişler. Yüzde 46 havayolunun marka değerine göre tercih yaparken, yüzde 15’i de özel yolcu salonu ve diğer hizmetlerde farklılık yaratan havayollarını işaret etmiş. Daha çevreci ve sürdürülebilir havayollarını tercih edenlerin oran4 yüzde 14.

        Dijital sağlık pasaportu

        Salgınla hayatımıza giren dijital sağlık pasaportu da ankete katılanlara sorulan sorular arasında yer alıyor. Katılımcıların yüzde 59’u seyahat sağlık pasaportu uygulamalarını desteklerken bunlardan yüzde 22’lik kısım bu uygulamayı doğru bulmadıklarını söylemiş. Dijital sağlık pasaportunun doğru bir uygulama olduğunu düşünen katılımcıların yüzde 68’ise 65 yaş ve üzeri katılımcılardan oluşmuş.

        Maskeli önlem tercih nedeni

        Hangi önlemleri daha iyi uygulayan havayollarıyla uçmak istersiniz sorusuna ankete katılanlar şu cevabı vermiş; Maske zorunluluğu ve hijyen önlemlerini üst seviyede tutanlar havayolları yüzde 61. Bilette seçenek tanıyan havayolları yüzde 53, her yolcuya özel hijyen seti veren havayolu yüzde 45, aşı pasaportu uygulaması olan havayolu tercihi yüzde 43, Kovid-19 negatif test isteyen havayolu yüzde 41 ve uluslararası uçuşlara açık olan havayolu tercihi ise yüzde 26.

        Temassız işlemler vazgeçilmez

        Uçak içinde ve havalimanında temassız işlemler artık yolcuların vazgeçilmezleri ama başka istekler de var. Ankete katılanlar yüzde 64’ü uçak kabininde daha fazla alana sahip olmak, yüzde 61’lik bir kısım ise kabin içindeki temizlik ve hijyene dikkat, yüzde 43’ü uçuş öncesi havalimanında ve uçak içinde temassız işlem, yüzde 41’i iç hat uçuşlarında aşı pasaportu uygulaması, yüzde 30’u uçak içi eğlence sistemlerinde temassızlık, yüzde 25’i daha dijital havayolu ve daha fazla doğru bilgi veren havayolu, yüzde 19’u uçuş öncesi yemek siparişi vermek, yüzde 15’i yüz tanıma teknolojisi olan terminallerden uçmak istiyor.

        REKLAM

        Uzun mesafeli uçuşlar endişeli bakış

        Kovid-19’un başlamasıyla beraber seyahat severler uzun uçuşlara hasret kaldı. Daha çok iç hat ve yakın mesafeli uçuşlar yapmak zorunda kaldılar. Ankete katılanların yüzde 63’ü uzun uçuş yapmaktan endişe duyuyor. Yüzde 24’ü ise endişeli değil. Dar gövdeli uzun uçuşları endişe verici bulanlar yüzde 9, endişe verici değil diyenler yüzde 24. Dar gövdeli uçaklarla uzun uçuşları oldukça endişeli bulanlar ise yüzde 36. Anketteki ilginç bir detay ise kadınların erkeklerden daha fazla endişeli olması. Kadınlar yüzde 65 endişe duyarken erkeklerde bu oran yüzde 60.

        Uçak modelleri tercihleri etkiliyor

        Ankete katılanların yüzde 24’ü yeni nesil uçaklarla uçmanın çok önemli olduğunu belirtmiş. Yüzde16’lık bir kesim için yeni nesil uçaklar uçuş tercihleri için önemli. Yüzde 46’lık bölüm ise yeni nesil uçakların biraz önemli olduğu kanaatinde. Uçak modellerine göre seyahat etmeyeceklerini belirtenlerin oranı ise yüzde 9.

        Havalimanında vakit geçirme kararsızlığı

        Kovid-19 salgınıyla birlikte havalimanlarında uygulanan maske, mesafe ve hijyen kuralları bu alanlarda geçirilen vakitleri en az seviyeye çekti. Yiyecek, içecek alanları uzun süre kapalı kaldı. Alışveriş yapılan alanlar temassız işlemler gelene kadar büyük kayıp yaşadı. Ancak yolcuların halen daha havalimanlarında geçirdikleri zaman diliminde ilerleme sağlanmış değil. Kuşkusuz aşılanma sayısının artması havalimanlarında geçirilen zamanın da süresini uzatacak. Ankete katılanların yüzde 52’si Kovid-19 sonrası havalimanında vakit geçirebileceğini, yüzde 41’lik bir kesim ise daha az vakit geçirmeyi düşündüğünü belirtmiş. Ankete katılanların yüzde 27’si havalimanı özel yolcu salonu kullanacağını, yüzde 21’i ise özel yolcu salonu kullanımını ara sıra tercih ettiğini, yüzde 6’sı ise daima kullandığını belirtmiş.

        Ayrıca uçak içi kabin sınıflarında gelecek 12 ay içinde 6 saat üzeri uzun uçuşlar tercihler ise şöyle; Ekonomi sınıfı tercih edenler yüzde 24, business yüzde 9 ve first class yüzde 4.

        Sesli Dinle
        0:00 / 0:00
        Yazı Boyutu

        En dakik havayolları

        En dakik havayolları
        0:00 / 0:00

        Bir yandan Kovid-19 sıkıntısı azaltılmaya çalışılırken, diğer taraftan da uçuşların yolcuları memnun edecek belli kalite seviyesinde dönmesi için çaba sarf ediliyor. Bu sebeple zamanında kalkış performansı havayolları için oldukça önem arz ediyor. Son açıklanan zamanında kalkış performansı en iyi 10 havayolu arasında ilk üçte düşük maliyetli havayolları yer alıyor. Uçuş ağı olmayan ya da çok sınırlı olan şirketler bu sebeple bağlantılı uçuş sorunları yaşamadıkları için zamanında kalkış performansları geleneksel havayollarına göre daha iyi oluyor. Ancak her kategorideki havayollarını kendi sınıfıyla değerlendirmek gerekir. Adil bir yaklaşım için düşük maliyetlileri ayrı, geleneksel şirketleri kendi rakipleriyle ayrı olarak ele almak icap ediyor. Böylece yolcular eğer bu kriteri dikkate alacaklarsa seyahat edeceği yere göre havayolu kararlarını daha doğru verebilirler.

        Mayıs 2021’de toplam bir milyon 931 bin 768 sefer yapılmış. Uçuş hacmi 2020’nin aynı dönemi ile karşılaştırıldığında yaklaşık yüzde 200’lük bir artış yaşanmış. Uçak seferleri bir önceki aya göre yüzde 5,40 yükselerek, Mayıs 2021’de günlük ortalama 62 bin 315 uçuş olmuş. Aylık gecikme ortalaması ise 42,09 dakika.

        Mayıs 2021 itibarı ile en dakik havayolları arasında Japon düşük maliyetli havayolu (low cost carrier) şirketi StarFlyer, yüzde 97,54’lük zamanında kalkış oranı ile lider. Toplam bin 423 uçuş yapan şirket sadece 8 dakikalık gecikme ortalaması ile operasyon yapmış. Bir diğer düşük maliyetli havayolu şirketi Iberia Express, yüzde 97,40’lık zamanında kalkışla ikinci sırada. Üçüncü sıradaki Kuzey Amerikalı AestJet yüzde 96,87’lik zamanında kalkış oranıyla operasyon yapmış.

        REKLAM

        Uçuş ağı olan, geleneksel havayolları arasında ise yüzde 96,57’lik zamanında kalkış oranı ile lider İspanyol Iberia Havayolları. Genel sıralamada dördüncü olan Iberia, toplam 7 bin 184 sefer yapmış ve gecikme ortalaması 28 dakika.

        En dakikler sıralamasında yüzde 96,40’lık zamanında kalkış oranı ile Japon Air Do beşinci, Rusya merkezli düşük maliyetli havayolu şirketi Red Wings Airlines ise yüzde 96,18’lik zamanında kalkışla altıncı sırada yer alıyor.

        Düşük bütçeli havayolu İspanyol havayolu Vueling yüzde 96,07’lik zamanında kalkış oranı yedinci, Yunanistan’ın bayrak taşıyıcı şirketi Olimpic Air sekizinci, Hollanda Kraliyet Havayolları KLM, yüzde 95,74’lük zamanında kalkış performansı ile dokuzuncu ve Japon All Nippon Airways (ANA) yüzde 95,22 oranıyla onuncu sırada yer alıyor.

        Türkiye’den hiçbir havayolunun bu sıralamaya girememesinin sebebi ise toplamda havacılık sektörüne zaman kavramıyla ilgili bakışımızdaki sorundan kaynaklanıyor. Tüm sektörün zamanı iyi değerlendirmek için organize olması, sorumluluk alması gerekiyor. Sadece havayollarının tek başına altından kalkacağı bir durum değil.

        Zamanında Kalkış Performansı En İyi 10 Havayolu

        • 1) StarFlyer yüzde 97,54
        • 2) Iberia Express yüzde 97,40
        • 3) WestJet yüzde 96,87
        • 4) Iberia yüzde 96,57
        • 5) Air Do yüzde 96,40
        • 6) Red Wings yüzde 96,18
        • 7) Vueling yüzde 96,07
        • 8) Olimpic Air yüzde 95,96
        • 9) KLM yüzde 95,74
        • 10) ANA yüzde 95,22

        Diğer Yazılar