Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Dünyanın artan enerji talebiyle birlikte son yıllarda yenilenebilir enerji kaynaklarına olan yatırım rakamları da yükseliş gösteriyor. Yeni yasal düzenlemeler ve çevre kaygısı sebebiyle hidrokarbon kaynaklarına olan yatırımlar büyük oranda yenilenebilir enerji kaynaklarına dönmüş durumda. Geçen yıl yaklaşık 1,5 trilyon dolarlık enerji yatırımının 500 milyar doları hidrokarbon kaynaklarına, petrol ve doğal gaza gitmiş.

        Ancak petrol ve doğal gaz, enerji piyasalarında etkin rolüne devam ettiği için stratejiler genelde bu iki kaynağa göre kurgulanıyor. Mesela Asya ülkeleri özellikle de Çin’in sıvılaştırılmış doğal gaza (LNG) olan talebi Avrupa’da gaz fiyatlarında sıkıntıya sebep oldu. Yaz aylarında fiyatların aşağıya gelmesine alışkın olan Avrupa’da halihazırda doğal gaz fiyatlarının bin metreküpü 250-300 dolar aralığındaki konumu tartışılıyor.

        Düşük yaz sezonunun başlamasına rağmen Avrupa’da gaz fiyatları yüksek seviyelerde seyrediyor. Fiyatları ana tedarikçiler olan Rusya ve Norveç’in temin ettiği sınırlı boru gazı ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) arzı belirliyor. Avrupalı ​​alıcılar halihazırda Asya’daki LNG talebi karşısında rekabette geri düşmüş durumdalar. Diğer ifadeyle Avrupa spot piyasalarındaki LNG etkisi azalmış durumda.

        Tüm gelişmelerin üzerine bu ay fiyatlardaki artışı etkileyen ek bir faktör olarak Norveç’in üretim altyapısındaki bakım çalışmaları nedeniyle sınırlı gaz tedarik etmesi eklenince Avrupa’da enerji tablosu tartışılmaya başladı. Avrupa’nın Rusya’dan sonra en büyük doğal gaz alımı yaptığı Norveç’teki geçici bu durum Kuzey Akım II’ye yönelik ilgiyi de artırmış durumda.

        REKLAM

        Orta Avrupa’daki tüketiciler için önemli bir enerji güzergahı olan Ukrayna üzerinden gaz geçişinin arttırılmasına sıcak bakmayan Rusya’nın bu yaklaşımı da fiyatları etkiliyor. Batı Avrupa ülkelerinin yükselen fiyatlar sebebiyle LNG arzını arttıramaması da bu gelişmelerin tuzu biberi olmuş durumda. Geçtiğimiz Mayıs ayında Avrupa’nın LNG ithalatı yüzde 29 azalarak 9 milyar metreküpe (7 milyon ton) düşmüş. Halbuki Ocak-Mayıs arasında Avrupa 37 milyon ton LNG ithalatıyla dünya tüketiminin yüzde 23’ünü kullanmıştı. Aynı Avrupa bir yıl önce ise 45 milyon ton ile dünya tüketiminin yüzde 29’una ulaşmıştı.

        Küresel ölçekte LNG pazarına olan ilgi bu şekilde giderse Avrupa’nın istikrarlı ve hesaplı doğal gaz kullanması için sonbaharda hizmete girmesi beklenen Kuzey Akım II’nin işletmeye alınmasından başka şansı yok. Bu sebeple de ABD ile Rusya arasındaki tartışmaları dengeli götürmek zorunda kalıyorlar.

        ABD’nin baskısıyla gündeme gelen Kuzey Akım II’de yaşanan tartışmaları Avrupa Birliği büyük oranda çözmüş gibi görünüyor. Yaklaşık 100 km’lik bir bölümün boru hattı döşeme işlemi bittiğinde Avrupalı şirketler; Engie, Shell, Wintershall Dea ve Uniper’in projedeki finansal ortaklıklarıyla Kuzey Akım II hizmete girecek. Böylece ABD’nin kaya gazı satmak için Avrupa’ya olan Rusya merkezli baskıları da azalacak.

        Öte yandan Kuzey Akım II’nin devreye girmesiyle en fazla kaybeden ülke Ukrayna olacak. Ukrayna Cumhurbaşkanı’na göre Kuzey Akım II’nin devreye girmesi kendilerine yılda yaklaşık olarak 3 milyar dolar kayba mal olacak ve en önemli gelir kalemini kaybedeceklerini belirtiyor. Dolayısıyla Ukrayna epeydir bu hattı ABD’nin engelleyebileceği ümidiyle bekliyordu. Ama gidişat onların beklediği gibi olmayacak gibi…

        Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Ukrayna geçişli doğal gaz boru hattına dikkat çekerek “Moskova herkesi beslemek zorunda değil” açıklamasını bu hafta yapmıştı. Rusya, Avrupa’nın bu güzergahı kullanarak dolaylı yoldan, gaz tüketicileri üzerinden Ukrayna’ya maddi destek yerine doğrudan maddi yardım yapmasını öneriyordu. Çünkü Rusya uzun bir süredir bu boru hattı sebebiyle Ukrayna’yı sübvanse ettiğine vurgu yapıyor.

        Dolayısıyla Rusya-Ukrayna tartışmasında boru hattı güzergahı önemli bir role sahip. Ukrayna da zaten güzergâh değişikliği ile önemli bir maddi kayıp yaşayacağını söylüyor. Ama Avrupa da bu tartışmalarda kendi menfaatleriyle, enerji geleceğiyle ilgileniyor. Ukrayna’ya beklediği desteği vermiyor, veremiyor. Rusya da transit geçişten elde edilen paranın iki ülke arasındaki gerginliğe sebep olan bölgede savaş için kullanıldığına inandığı için Kuzey Akım II’nin gecikmeden, hızlıca devreye girmesi için çaba sarf ediyor. Avrupa Birliği’nin doğal gaz ihtiyacı da bu gelişmeleri destekliyor.

        Sesli Dinle
        0:00 / 0:00
        Yazı Boyutu

        Diğer Yazılar