Metal yakalılar, mavi yakalıları yakalayamaz...

İŞÇİNİN, emekçinin Bayramı’nı kutlayacak olanların sayısı sayısı en çok hangi iş kolundadır...

Veya soruyu şöyle yönelteyim; toplam sayısı 31 milyon 630 bin 185 olan işçilerin ağırlıklı bölümü hangi iş kolunda çalışıyor?

Devletin belgelerinden yanıt vereyim...

Makine ve robotlaşmanın bu denli yüksek olduğu, eğitimin yaygınlaştığı bu çağda Türkiye’de toplam işçilerin dörtte birini “Nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar” oluşturuyor...

TOPLAM ÇALIŞANLARIN %23,25’İ

Yani tamirhanelerde, fabrikalarda, inşaatlarda veya temizlikle ilgili yerlerde herhangi bir bilgi birikimi gerektirmeyen iş kollarında çalışanlardan söz ediyorum.

Birinci sırada yer alan “uzmanlık gerektirmeyen işlerde çalışanların” sayısı 7 milyon 353 bin 841 kişiye ulaşmış...

Bu da toplam çalışanların %23.25’i ediyor...

Özetle, eli nasırlıların sayısı çalışanların en büyük kesimini oluşturuyor.

Onu takip edenler de benzer işlerde çalışanlar...

Hizmet ve satış elemanı, tezgahtar sayısı 5 milyon 288 bin 528; toplamın %16,72’si...

Dolayısıyla herhangi bir bilgi birikimine veya uzmanlığa gerek duymayan iki alanda çalışanların toplamı %40’a yaklaşıyor...

Tablonun geneli ise aşağıdaki gibi:

Nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar: 7.353.841------ %23.25

Hizmet ve satış elemanları: 5.288.528--------------------- %16.72

Sanatkarlar ve ilgili işlerde çalışanlar: 4.580.411---------- %14.48

Tesis ve makine operatörleri ve montajcılar: 4.282.232----%13.54

Profesyonel meslek mensupları: 3.205.875---------------- %10.14

Büro hizmetlerinde çalışan elemanlar: 2.995.533---------- %9.47

Teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensupları: 2.793.616--- %8.83

Yöneticiler: 934.496----------------------------------------- %2.95

Nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünleri çalışanları: 195.653--- %0.62

Toplam çalışan sayısı: 31 milyon 630 bin185...

İLK SIRADA BEDEN, İKİNCİSİ TEMİZLİK...

Bunların detaylı dökümü de yapılmış...

Sadece bedeni ile çalışan yani, hamallık, tamirhanede getir götür işleri yapmak gibi işlerde çalışan sayısı 1 milyon 368 bin 440 olarak kayda geçmiş.

Bunu 813 bin 550 kayıtlı kişi ile temizlik görevlileri takip ediyor.

Şoför ve yük taşıma işlerinde çalışanlar ise 685 bin 383 kişi...

Tezgahtar olarak nitelenen profesyonel satış elemanı sayısı ise 612 bin 215 olarak kayda girmiş.

İnşaat işçisi sayısı 565 bin 49 kişi olarak kayda geçerken, onu 563 bin 387 kişi ile büro işçileri, 555 bin 984 kişi ile de garsonlar takip ediyor...

Bütün bunlar kayıtlı olanların sayısı; bir de kayıt dışı bulunanlar ile mülteci olarak gelip kaçak çalışanların sayısı dahil değil...

Geçen hafta boyunca Ege’de dolaşırken çilek, enginar, zeytin, incir bahçelerinde çalışan binlerce mülteciye rastladığımda gördüm ki Türkiye aslında sığınmacılarla çoktan iç içe yaşamaya başlamış...

ROBOTLAR İŞİMİZİ ALIR MI?

Şimdi bu rakamlara bakarak şu soruyu yöneltebiliriz:

“Robotlar veya akıllı makinalar gelecekte işimizi elimizden alabilir mi?”

Ya da gelin soruyu biraz daha kışkırtıcı hale getirelim:

“Bu kadar çok niteliksiz beden işçisine ihtiyaç duyulan ülkede hangi iş üretiliyordur?”

BEYAZ YAKALILAR %10 DAHİ DEĞİLLER

Veriler bir başka yere ait olsa şüphe duyar, üzerinde fazla durmazdım.

Ancak bizzat Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’nün sitesinde yer alan resmi veriler...

Şimdi başlığa dönelim...

Son dönem çalışanların işlerini ellerinden alacağı var sayılan ve “metal yakalı” olarak nitelenen robotlar, niteliksiz çalışan sayısını geçebilir mi?

Veya, soruyu bir de şu cepheden yönelteyim:

“Niteliksiz işlerde çalışacak robot üretilir mi?”

İŞLERİNİ ELLERİNDEN ALAMADI

Yaka meselesine gelince...

Yukarıda da belirttiğim gibi sanayi devrimi ile birlikte işçiler çalıştıkları iş kollarına göre yaka renkleriyle anılır oldu...

Mavi Yakalı ismi verilenler ağırlıklı kol işçileriydi...

Beyaz Yakalılar ise büro çalışanları; ki yukarıdaki tablodan da görüleceği gibi sayıları toplam çalışanların %10’una dahi ulaşmıyor.

Metal Yakalılar da robotlardan veya yapay zekayı kullanan makinalardan oluşuyor ki henüz sayıları hakkında elimizde bir veri yok...

Mesai kavramı olmayan, izin, sağlık sigortası, kıdem tazminatı gibi dertleri bulunmayan, sendikal hak talep etmeyen mavi yakalılar, yani robotların bundan 5 yıl kadar önce 5 milyon kişiyi işinden edeceği var sayılıyordu.

Evet işlerinden ayrılmalarına neden oldu ama ayrılanlar da daha nitelikli iş kollarında çalışmaya başladı.

HAFTANIN ÜÇ GÜNÜ EVDE

Bununla birlikte İsviçre’de olduğu gibi işsizlere bağlanan maaşla çalışmadan geçimlerini sağlar hale geldiler.

Son dönem haftalık çalışma gün sayısının birçok ülkede 4’e indirilmesi de buna eklenmeli...

Bu uygulama aslında toplam iş gücünde bir günlük de olsa kayıp iş gücü, yani işsizlik demek.

Bazı ülkelerde çalışma gün sayısının üçe indirilmesi tartışılıyor.

Türkiye’de dahil batılı birçok ülkede zaten firmalar uzun süredir, “haftanın iki günü işte, üç günü evden çalışma” uygulaması ile zaten bu süreyi daha da aşağı çekmiş bulunuyor.

Dolayısıyla 1 Mayıs 1886’da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu günde 12 saat; haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı çıkmıştı.

O gün buna direnen şirketler, bugün bu olanağı kendiliğinden veriyor...

Hatta enerji ve su maliyetlerinin aşağı çekilmesiyle bu uygulamanın kendilerine daha karlı geldiğini savunuyor.

Tabi bütün bunlara kendi işini evinden yürütenleri de eklemiş değiliz...

Bütün bunlar da bize gösteriyor ki geçmişte işçi sınıfı yeni bir şekle bürünüyor...

Buna karşın metal yakalılar Türkiye’de henüz mavi yakalılar için alternatif oluşturacak sayıda bulunmuyor; oluşturmaları da olanaklı görünmüyor...

Yaşasın 1 Mayıs İşçinin ve Emekçinin Bayramı...

-----------

İLK 40 MESLEĞİN DETAYLI DÖKÜMÜ