Bu yıl bütçe açığı kaç çıkacak?

Dün açıklanan ekim ayı bütçe vergi gelirleri iç talebin hala canlı olduğunu ortaya koydu.

Çünkü perakende satışları iyi yansıtan dahilde alınan KDV geliri yüzde 240 artarak geçen yılın aynı ayındaki 18.7 milyar liradan 63.5 milyar liraya yükseldi.

Aynı şekilde Özel Tüketim Vergisi 42.3 milyardan 97.4 milyar liraya çıktı ve ekim ayında yüzde 130 oranında arttı.

Artış Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi yüzde 111 düzeyinde oldu.

Bu kalemlerde enflasyonun iki katını geçen artışlar iç talebin canlığını koruduğuna işaret.

2 AYDA 1 TRİLYON AÇIK MÜMKÜN MÜ?

➔Toplam vergi gelirlerindeki ekim ayı artışı yüzde 125, yılın 10 aylık döneminde ise yüzde 85 düzeyinde oldu.

➔Bütçe giderlerindeki artış da ekimde yüzde 85, yılın 10 ayında yüzde 94 arttı.

➔Haliyle bütçe açığı da ekimde sınırlı büyürken 10 aylık dönemde ise sıçradı. 10 ayda bütçe açığı 128.8 milyardan 608.1 milyar liraya yükseldi ve yüzde 372 büyüdü.

➔Verilen açığın beklenen GSYH’ya oranı ise yüzde 2.6.

➔Halbuki ek bütçe ile birlikte açık hedefi 1 trilyon 633 milyar lira ile GSYH’nın yüzde 6.4’ü düzeyinde.

➔Geriye kalan iki ayda ya bütçede şimdiye kadarki en yüksek açıklar yazılacak ya da sınırlı bir açıkla yılı kapatacağız.

➔Çünkü bütçe açığı tahmininin tutması için iki ayda geriye kalan rakam 1 trilyon 25 milyar liralık açık. Her aya yarım trilyon açık demek.

DEPREM HARCAMASI BELİRLEYİCİ

➔Bütçede açığın hedefin bir hayli altında gitmesinde deprem için ayrılan kaynakların henüz harcanmamış olması ya da öyle görülmesi yatıyor.

➔Haluk Bürümcekçi’nin hesaplamalarına göre deprem harcamaları toplamı ekim itibariyle 185 milyar lirayı buldu.

➔Halbuki bütçede deprem harcamaları için ayrılan kaynak 762 milyar lira. Son iki ayda yapılacak deprem harcamaları için geriye kalan tutar 577 milyar lira.

➔Şubat ayında meydana gelen deprem için 9 ayda 185 milyar liralık harcamanın son iki ayda 577 milyar liraya çıkması zor gibi görünüyor. Belki bazı hak edişlerin ödemesi geciktirilmiş olabilir ama yine de bütçe açığının programlanandan düşük çıkma ihtimali yüksektir.

➔Deprem harcamaları için gelecek yılki bütçede ayrılan kaynak ise 1 trilyon 28 milyar lira.

➔Ve gelecek yılki bütçe açık hedefi de 2 trilyon 652 milyar lira ile GSYH’nın yüzde 6.4.

Bugün yerel yarın küresel olur mu?

Bu yıl 12. düzenlenen Yöresel Ürünler Fuarını (YÖREX) ben de gezmek fırsatını buldum. Antalya’daki fuara 7 bölge, 81 ilden 500 civarında fuara katılımcı yer aldı. İline göre değişmekle birlikte katılıcıları valilikler, belediyeler, kalkınma ajansları, TOBB bünyesindeki oda ve borsalar destekliyor. İyi de yapıyorlar.

➔Çünkü yöresel ürünleri önce Türkiye’ye sonra dünyaya açmanın yolları aranıyor.

➔Dört gün açık kalan fuar yöresel ürünleri ulusal ve uluslararası pazarlara taşımak için ülke çapında çalışan zincir mağaza ve e-satış kanallarını da konut etti. Trendyol, Getir, Hepsiburada, Metro ve Özdilek de fuarda özel standlar açarak üreticilere doğrudan buluşma ve görüşme olanağı sağlandı.

COĞRAFİ ÜRÜN SAYISINDA DÜNYA İKİNCİSİYİZ

➔Fuar nedeniyle öğreniyoruz ki Türkiye’de coğrafi işaret alan ürün sayısı 1.487’ye ulaştı. Bu sayı rakam olarak gayet yüksek. Hatta bu konuda Avrupa liderliğine ve dünya ikinciliğine yükseldiğimiz bilgisini alıyoruz.

➔Türk Patent ve Marka Kurumu Başkanı Muhammed Zeki Durak coğrafi işaretli ürün sayısında Türkiye’nin Çin’den sonra dünyada ikinci, Avrupa’da ise birinci olduğunu söyledi.

➔Türk Paten Bakanı Zeki Durak da bu konuya parmak basarken şunları söyledi:

➔ “Tescil rakamları ve tüm değerlerimizi koruma altına almamız önemlidir. Ama tescillerin katma değere dönüştürülmesi noktasında kat etmemiz gereken uzun mesafemiz var. İlk önceliğimiz hedeflenen katma değeri oluşturmaktır. Bunu başarmanın yollarından biri yurt dışında bilinirliği artırmak ve ihracatı artırmaktır.”

20 MİLYAR EUROLUK PAZARIMIZ VAR

➔İşin zor kısmı da coğrafi işareti alınan ürünlerin katma değere dönüştürülmesi ve ihraç edilmesinde. Avrupa’da bu pazar 100 milyar euro, dünyada 300 milyar euro.

➔Fuara ev sahipliği yapan Antalya Ticaret Borsası başkanı Ali Çandır gelinen aşamayı şöyle özetledi:

➔ “Yerel ürünlerin coğrafi işaretlenmesinde işin büyük kısmı tamamlandı. 1.478 ürün tescillendi. Bunların 13’ü yabancı ürün. 627 ürün de başvurusunu yaptı, tescilini bekliyor.

➔Şimdi nicelikten nitelik kısmına geçiş zamanı. Coğrafi işaretli bu ürünleri katma değere döndürme aşamasındayız. Coğrafi işaret ürünlerimize iyi bir zırh sağlıyor.

➔Avrupa pazarı 100 milyar euroluk bir pazar ve biz de payımızı almalıyız. AB tescilli coğrafi ürün sayımız 14, tescil almayı bekleyen ürün sayısı 7, yapılan başvuru ise 39. Bugün AB’nin tescillediği coğrafi ürün sayısı 3.561.

➔Kendi ürünlerimize sahip çıkarsak buradaki potansiyelimiz 20 milyar dolar kadar.”

PEYNİR ÇOK ZENGİNLİK YOK

➔Bu durumu fuarın açılışını yapan TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu parmesan peyniri üzerinden şöyle anlattı:

➔"Coğrafi işaretin ne faydası var? Bir parmesan peyniri yılda 1.4 milyar euro ediyor. Bizdeki peynir çeşidi dünyanın hiçbir yerinde yok. Hem illerde hem ilçelerde var. Gelirimiz ne, yurt dışına satışımız ne? Sıfır.

➔Adam bir peynirden 1.4 milyar euro para kazanırken biz bu kadar zenginliğin içinde hiç para kazanamıyoruz. İşte YÖREX bunu sağlıyor. Bu coğrafi işaretler zenginlik demek, zenginliği dünyayla paylaşmak demek, onu da paraya çevirmek demek. Bunun ilk adımını attık."