Piyasalarda oyun değiştirici gelişme

Dünya parasının sahibi ve küresel piyasaların merkez ülkesi ABD’de ekim ayı enflasyon verisi beklenenden bir hayli iyi geldi, çekirdek enflasyon yıllık yüzde 4’e, ana enflasyon yüzde 3.2’ye indi.

Mart 2022’de yüzde 0-0.25 düzeyinden başladığı faiz artırımında ABD merkez bankası Fed oranları 11 kez yükseltti. En son Temmuz 2023 çeyrek puanlık artışla faizi 16 ayda yüzde 5.25-5.50 aralığına çıkarttı ama faiz artırımlarına kapıyı kapatmadı, açık tuttu.

ENFLASYON FAİZİN ZİRVESİNİ TEYİT ETTİ

➔Eylül ve kasımdaki iki toplantıyı pas geçen ama sona geldiğini de açıklamayan Fed’in faiz artırım sürecinin bittiğini, faizin zirve noktasına çıktığını ve artık oradan geri dönüşün başlayacağını ekim ayındaki bu enflasyon rakamları teyit etti.

➔Bu durum 12 Aralık tarihine kadar ya Fed başkanları tarafından ya da o tarihte doğrudan FOMC toplantısıyla resmileşir.

➔Dün rakamların açıklanmasıyla aralık ayındaki toplantı için Fed’in faizleri değiştirmeyeceği yüzde 100 oranında fiyatlandı. Artırım zaten söz konusu değilken, 16 ay gibi kısa süreye sıkıştırılan 11 faiz artımının birikimli etkileri henüz tam görülmüş değil.

➔Yüzde 5’in üzerine çıkarılan faizlerin kayda değer şekilde ekonomiyi yavaşlatıcı ve işsizliği artırıcı etkisi beklenir.

➔Ayrıca enflasyon üzerindeki baskılayıcı etkisi de tam gerçekleşmedi.

İNDİRİM 2024’TE BAŞLAR MI?

➔Öncelikle belirtelim ki Fed’in faiz indirimine gitmesi belli bir zaman ve hazırlık alacak

➔Fed başkanlarının söylemleri genelde şahin taraftaydı. Dolayısıyla aralık toplantısında olabilecek en muhtemel gelişme Fed’in bu söylemini terk etmesi, güvercin tarafa geçmesi ve faiz artırımlarının sonlandığını resmen ilanı olabilir.

➔Düşük ve yüzde 2 civarına yerleşmiş bir enflasyonun burada istikrar kazanması, düşük enflasyonun iyice pekiştirilmesini Fed tercih eder. Doğrusu da aslında bu.

➔Ama açıklanacak verilere bağlı olarak Fed elini çabuk tutmak zorunda da kalabilir.

➔Kasım 2024 seçimleri de Fed’in üzerinde kurulacak indirim baskısının önemli bir nedeni olacak.

➔Bunun için ilk yapılacak iş Fed söylem değiştirmeye ve faiz indirimini öne çekmeye başlamasıdır.

➔Bu gidişle 2024 yılı ortaları gibi, şimdiye kadarki söyleminin aksine faiz indirimine başlatmak durumunda kalabilir.

➔Ve bu konjonktür belki de 1970’lerde olduğu gibi, Fed’in erken bir faiz indirimine gitmesine ve hata yapmasına yol açacak. Enflasyon düştükten sonra yeniden çıkışa geçecek ve ikinci bir tepe yapacak.

PİYASALARI ARTIK FAİZ İNDİRİMLERİ DOMİNE EDER

➔Fed faiz artırılmayacağına ve zirvenin görülmesi teyit edildiğine göre gündeme faiz indirimlerinin gelmesi gayet doğal.

➔Bundan sonraki fiyatlamalar, tartışmalar ve gündem bu kulvarda ilerleyecek. Faizlerin ne zaman indirileceği, ne hızda indirileceği, bu konudaki tartışma ve açıklanacak veriler piyasaları domine edecek.

➔Enflasyonla birlikte faizlerin indirileceği bir süreç ise borsaların ve değerli metallerin önü açar. Tahvillerin değerini artırır veya faizini düşürür.

➔Kaldı ki bütün bunlar en azından dünyanın en büyük ekonomisi olarak ABD’de resesyona yol açmadan gerçekleşiyor. Bu yıl için yapılan resesyon öngörüleri boşa çıktı.

➔Bu açıdan son enflasyon verisi faizlerde zirvenin geride kalması piyasalarda ve dünya ekonomisinde oyun değiştirici bir gelişmedir.

FAİZ VE DOLAR DÜŞER, BORSALAR İLE ALTIN YÜKSELİR

➔İlk günden gerçekleşmeler ABD tahvil faizlerinde bütün vadelerde net düşüşlerin olduğudur. Bu düşüşler 15-23 baz puan arasında gerçekleşti.

➔10 yıllık tahvil faizi yüzde 3.656’dan yüzde 3.426’ye kadar inerek 23 baz puan geriledi. Gerilemenin oransal ifadesi yüzde 4.9

➔Zirveyi görüp bundan sonra yönünü aşağıya çevirecek faizinden dolayı dolar değer kaybediyor. Büyük paralar karşısında değerini ölçen Dolar Endeksi 105.615’ten 103.902’ye kadar geriledi ve yüzde 1.6 düşüş kaydetti.

➔Doların değer kaybından dolayı değeri artan euro da paritesini 1.0697’den 1.0888’e kadar çıkardı. Euronun değer artışı yüzde 1.8’i buldu.

➔Euronun değerlenmesi yurtiçinde TL’ye karşı da rekor kırmasına ve 31.30’a kadar çıkmasına yol açtı. Euro TL karşısında bir günde yüzde 2.3 arttı.

➔Faizin zirve noktasını bulmasının teyit edilmesi ve buna karşılık resesyona girilmemiş olması, yumuşak inişin en güçlü seçenek olarak ortaya çıkması borsalarda yükselişi ivmelendirdi.

➔ABD borsalarından S&P-500 yüzde 1.91, Nasdaq yüzde 2.37, ortaboy ve küçük şirketlerin yer aldığı Russell 2000 Endeksi yüzde 5.40 yükseldi.

➔MSCI endeksleriyle dünya borsalarının tümü yüzde 1.88, gelişmiş borsalar yüzde 2.02, gelişmekte olan borsalar yüzde 0.72 ve Türkiye Borsası yüzde 1.68 prim yaptı.

DİKKAT ÇEKEN 4 GELİŞME

➔Borsalar arasında dikkat çekici gelişmeden biri ABD’li KOBİ borsasının prim yapmada büyükleri ikiye katlamasıydı.

➔Faizlerin önümüzdeki dönemde yönünü düşüşe çevirecek olmasından ve ekonomide yumuşak inişle bu işi atlatmasından en çok küçük ve ortaboy şirketler yararlanacak.

➔İkinci dikkat çekici gelişme Nasdaq'ın getiride öne çıkması ki, teknoloji ağırlıklı bir borsa ve büyüme ile faiz oranlarına karşı duyarlı. Faizlerdeki düşüşten en çok yararlanacak sektörlerden biri de teknoloji.

➔Faiz düşüşlerinin, merkez bankalarının faiz düşürecek bir döneme adım atıyor olmaları normalde kripto varlıkları pozitif etkilemesi beklenir. Ancak tersi gerçekleşti.

➔Bitcoin ve kriptolar düştü. Bitcoin’in yüzde 2.35, Galaxy Kripto Endeksi’nin yüzde 3.85 gerilemesi, büyüklerin satışlarına ve piyasanın aşırı spekülatif yapısına bağlanabilir.

TÜRKİYE’Yİ NEDEN POZİTİF AYRIŞTIRIR?

➔Veri açıklandığında Türkiye borsası düşüyordu. Yönünü yukarı çevirdi ve MSCI endeksiyle dünü yüzde 1.68 primle kapadı. Gelişmekte olan borsaların primi ise yüzde 0.72’de kaldığından burada Türkiye’nin pozitif ayrışması dikkat çekici.

➔Doların değer kaybı, euronun değer kazancı, küresel faizlerin düşmesi, dünya borsalarının yükselmesinden Türkiye’nin pozitif etkilenmesi normal. Çünkü ekonomisi dışa açık ve fonlaması da dış kaynakla gerçekleşiyor.

➔Kaldı ki ihracatı daha çok euroyla ve Euro bölgesine, ithalatı dolarla. Parite hareketleri Türkiye’nin ihracatını ve dış ticaret açığında belirgin etkiler yaratabiliyor.

➔Ayrıca Türkiye’nin dış borçları ağırlıklı olarak dolar üzerinden. Bu kadar neden de Türkiye’nin gelişmelerden pozitif etkilenmesi ve ayrışmasına yeter.