Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Ekonomi Sosyal Güvenlik Emekli Güncelleme katsayısındaki düşüş EYT’linin aylığını azalttı - Sosyal Güvenlik Haberleri
        Sesli Dinle
        0:00 / 0:00

        Milyonlarca EYT’li, emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili yasanın bir an önce TBMM’ye sunularak kabul edilmesini bekliyor. Yasa teklifinin gelecek hafta TBMM’ye sunularak şubat ayının ortasına kadar yasalaşması halinde, yaş dışındaki koşulları yerine getirmiş bulunan EYT’liler, şubat ayı içinde emeklilik dilekçesi verebilecekler. Dilekçeyi şubat ayında verenlerin emekli aylığı 1 Mart’tan geçerli olmak üzere bağlanacak. Aylık bağlama işleminin sonuçlandırılması nisan ayına kalsa bile, ilk aylık ödemesi yapılırken mart ayı farkı da topluca ödenecek.

        EYT’liler, uzunca süredir Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) maaş robotuna girerek, o gün itibarıyla ne kadar emekli aylığı almaya hak kazandıklarını öğrenebiliyorlar. Burada görünen rakamlar kesin olmamakla birlikte yaklaşık tutarları ifade ediyor.

        REKLAM

        EYT’liler, SGK’nın maaş robotunda aralık ayında gördükleri tutarların ocak ayında yüzde 30 zamlı olarak artırılmasını bekler iken daha düşük aylık tutarları ile karşı karşıya kalınca hayal kırıklığına uğradılar. Sosyal medyada dün geceden itibaren tartışma başladı. Maaş robotundaki emekli aylığının yanlış olup olmadığını sormaya başladılar.

        HABERTÜRK olarak kasım ayından başlamak üzere 2022 yılı bitmeden emeklilik dilekçesi verenlerin, 2023 yılına göre daha yüksek emekli aylığı alacağını okurlarımıza duyurmaya çalıştık. Henüz maaş robotu erişime kapalı iken 9 Ocak 2023 tarihinde HABERTÜRK’te yayımlanan yazıda ise aralık ayında dilekçe verenle ocak ayında veren arasında en az yüzde 10 oranında fark olacağını dile getirdik.

        İLK EMEKLİ AYLIĞI NASIL BAĞLANIYOR?

        İlk emekli aylığı bağlanırken prim günü, aylık bağlama oranı ve prime esas kazanca bakılıyor. Çalışma hayatı boyunca SGK’ya bildirilen prime esas kazancın önce bugünkü değeri hesaplanıyor. Sonra aylık bağlama oranına (ABO) göre kişinin emekli aylığı bulunuyor. Örneğin, prime esas kazancı aylık ortalama 10 bin lira hesaplanan bir kişinin aylık bağlama oranı yüzde 70 ise 7 bin lira emekli aylığı bağlanıyor.

        REKLAM

        Kazancın bugünkü değerinin hesaplanması sırasında son yıla ilişkin güncelleme işlemi, başvuru yapılan tarihe göre değişiyor. Emeklilik dilekçesini ocak – haziran aylarında verenlerde “güncelleme katsayısı” uygulanıyor. Temmuz – aralık döneminde verenlerin kazancı güncellenirken ise o yıl içinde ocak ve temmuz aylarında emekli aylıklarına yapılan zam oranı dikkate alınıyor.

        Güncelleme katsayısı tüketici fiyat endeksindeki (TÜFE) yıllık artışın tamamı ve milli gelirdeki artışın yüzde 30’una göre belirleniyor.

        2022’NİN GÜNCELLEME KATSAYISI YIL İÇİNDEKİ MAAŞ ZAMMININ ALTINDA KALDI

        2022 yılında SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına ocakta yüzde 25.47, temmuz ayında da yüzde 42.35 zam yapıldı. Yıllık toplam zam yüzde 78.6 olarak gerçekleşti.

        EYT’liler aralık ayına kadar maaş robotuna girdiklerinde, maaş zammına göre oluşan 1.786 katsayısı ile hesaplanmış emekli aylıklarını görüyordu. Emeklilik dilekçesini 31 Aralık 2022 tarihine kadar vermiş olanların aralık ayında gördükleri tutarlara, bu yılın yüzde 30 maaş zammı uygulandı.

        Emeklilik dilekçesi 1 Ocak sonrasına kalanların kazançlarının bugünkü değeri ise güncelleme katsayısı ile hesaplanacak. Yıllık enflasyon geçen yıl içinde yüzde 85’i aşmasına karşın, 2022 yılını yüzde 64.27 ile kapattı. Bu kez kazançların 2022 yılı değeri 1.786 yerine 1.6427 katsayısı ile güncellendi. Yüzde 30’luk ocak zammı ise yeniden güncellenmiş bu tutar üzerine yapıldı.

        REKLAM

        Sonuç olarak, 2022 yıllık enflasyonu geçen yıl ocak ve temmuz aylarında emekli aylıklarına yapılan zammın altında kaldığı için, emeklilik dilekçesini 1 Ocak 2023 tarihinden sonra verenlerin aylıkları daha düşük bağlanacak. Emeklilik dilekçesini şubat ayında vermesi beklenen EYT’liler bundan doğrudan etkilenecek.

        EYT’Lİ A’NIN EMEKLİ AYLIĞI NASIL DEĞİŞTİ?
        ARALIK AYINDA MAAŞ ROBOTUNDA GÖRDÜĞÜ AYLIK TUTARI 10.044 TL
        GÜNCELLEME KATSAYISI DEĞİŞMESEYDİ %30 ZAMLI AYLIK TUTARI 13.057 TL
        GÜNCELLEME KATSAYISI DEĞİŞTİĞİ İÇİN %30 ZAMLI AYLIK TUTARI 11.770 TL

        MİLLİ GELİR ARTIŞINDAN İLAVE 1.5 PUAN ZAM ALMALARI BEKLENİYOR

        EYT’lilerin emekli aylığı şu an sadece 2022 yılı enflasyonu dikkate alınarak hesaplandı. 28 Şubat’ta 2022 yılı gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) verileri açıklanacak. Orta Vadeli Program’da GSYH’nın yüzde 5 oranında artacağı tahmin edildi. GSYH artışı tahminler doğrultusunda çıkarsa EYT’lilerin şu an maaş robotunda gördüğü emekli aylıklarına yüzde 1.5 puanlık ilave yapılacak.

        EYT’lilerin ilk aylığı muhtemelen nisan ayında alması bekleniyor. Bu durumda ilk maaşları ilave yüzde 1. ilave zam yansıtılmış olarak bağlanacak.

        ÖNCEKİ YILLARDA NE KADAR FARK OLDU?

        Emekli aylığı bağlama sisteminden dolayı 2023 ocak ayından sonra emeklilik dilekçesi verenler 2022 aralık ayında verenlere göre yaklaşık yüzde 10 daha az aylık alacaklar.

        REKLAM

        Geçmiş yıllarda da fark oluşuyordu ancak 2022 ocak ayı hariç önceki yıllarda fark bu kadar yüksek olmadı. Enflasyonun istikrarlı olduğu yıllarda emeklilik dilekçesini aralık veya ocak ayında verenler arasındaki fark 2009, 2010, 2013, 2015 yıllarında yüzde 1’in altında kaldı. 2012, 2019, 2020 yıllarında yüzde 3.8 düzeyinde oldu. 2022 ocak ayında dilekçe verenler ise 2021 aralık ayında verenlere göre yüzde 16.5 oranında daha fazla emekli aylığı bağlattılar.

        Emeklilerin yaşam boyu aldıkları emekli aylığını etkileyen bu uygulamaya son verilmesi gerekiyor. Aralık ayı ile ocak ayı arasında fark ortaya çıkması halinde, yüksek olanın uygulanması konusunda kanun değişikliğine gidilmelidir.

        DÜŞÜK EMEKLİ AYLIKLARI HESABINDA EK ÖDEME DE DİKKATE ALINACAK

        Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, prim günleri yetersiz olduğu için EYT’lilerin yüzde 60’ının normalde emekli aylığının 3.500 – 4.500 TL arasında olduğunu söyledi. Bilgin, en düşük emekli aylığının 5.500 TL’ye çıkartılmasıyla mağduriyetin önlendiğini belirtti.

        En düşük emekli aylığı uygulamasında aylıklar öncelikle normal maaş zammına göre artırılıyor. Artırılan kök aylık ile yüzde 4 – 5 arasında değişen ek ödeme toplamı 5.500 TL’nin altında kalanların aylıkları 5.500 TL’ye tamamlanacak. Örneğin, aylığı 5.323.71 TL, ek ödemesi 212.95 TL olan bir EYT’linin ek ödeme dahil toplam aylığı 5.500 TL’yi aştığı için fark ödemesi yapılmayacak.

        Buna karşılık normal emekli aylığı 5000 TL, ek ödemesi 200 TL olan kişinin emekli aylığı 5.500 TL’ye tamamlanacak. Kök aylıklar her 6 ayda bir normal emekli maaş zammı oranında artırılacak. Alt sınır altında kaldığı sürece 5500 TL’ye tamamlanacak, alt sınır aşılırsa normal aylık ödenecek.

        ÖNERİLEN VİDEO
        Şurada Paylaş!
        Yazı Boyutu

        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ

        Habertürk Anasayfa