Vergiden istisna tutulan kazanç tutarı 6 yıldır değişmedi

Genç girişimcileri desteklemek amacıyla 2016 yılında teşvik uygulaması başlatıldı. Kendi işini kuran ve 29 yaşından gün almamış gençlere 2016 yılından beri vergi, 2018 yılından beri de prim teşviki uygulanıyor. Genç girişimcilerin asgari ücretin yüzde 34.5’ine karşılık gelen 4/b (BAĞ-KUR) sigorta primlerini 12 ay boyunca hazine karşılıyor. Bu kapsamda 2022 yılında aylık 1726.38 TL, yıllık olarak da 20 bin 716.56 TL tutarındaki sigorta primleri hazinece karşılanacak.

Genç girişimcilerin yıllık 75 bin liraya kadar olan kazançlarından 3 yıl süreyle vergi alınmıyor. 2022 yılında elde edecekleri kazançların 75 bin liralık kısmının vergi dışı bırakılmasıyla yıllık 13 bin 750 lira vergiden kurtulacaklar. Böylece prim ve vergi teşviki olarak yıllık toplam 34.5 bin liralık bir destek sağlanacak.

2016 YILINDAN BERİ DEĞİŞMEDİ

Vergi mevzuatında bu tür maktu tutarlar genel olarak yeniden değerleme oranına endekslenirken, genç girişimcilerin vergi istisnası uygulanacak kazançları için böyle bir yöntem benimsenmedi. Yeniden değerleme oranı 2017’de yüzde 14.47, 2018’de yüzde 23.73, 2019’da yüzde 22.58, 2020’de yüzde 9.11, 2021 yılında da yüzde 36.20 olarak uygulandı. Yeniden değerleme oranına endekslenmiş olsaydı genç girişimcilerin vergiden istisna tutulacak kazançları 2022 yılında 194 bin liraya çıkacaktı.

2016 yılından bu yana tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yüzde 107 oranında arttı. TÜFE oranında artırılsaydı istisna tutulacak kazanç tutarı 155 bin lira olacaktı.

İstisna kapsamındaki kazanç tutarı 194 bin liraya çıkartılmış olsaydı genç girişimcilerin 2022 yılında elde edecekleri kazançlardaki vergi avantajı 47 bin 800 lirayı bulacaktı. İstisna tutarı TÜFE oranında artırılarak 155 bin liraya yükseltilseydi bu kez vergi teşviki 35 bin 350 lira olacaktı.

Genç girişimci teşvikinin etkili olabilmesi için vergi istisnası uygulanan kazanç tutarının güncellenip, bundan sonraki yıllar için de yeniden değerleme oranına veya TÜFE’ye endekslenmesi, amaca daha iyi hizmet edecektir.

Sosyal güvenlik primi teşviki asgari ücrete endeksli olarak her yıl arttığı için onunla ilgili ayrı bir düzenleme yapmaya ihtiyaç bulunmuyor.

KİMLER YARARLANABİLİR?

Genç girişimcilere sağlanan vergi ve prim teşvikinden yararlanabilmek için kendi işini kurduğu tarihte 18-29 yaş arasında bulunmak, ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle ilk defa gelir vergisi mükellefi olmak gerekiyor. Faaliyete başlanılan tarihte 29 yaşını doldurmamış olmak, teşvikten yararlanmak için yeterli. 29 yaşını doldurmaya bir ay kala kendi işini kuran gençler de 3 yıl boyunca teşvikten yararlanabiliyorlar.

75 bin liraya kadar olan kazançlarda istisna uygulamasında sadece ticari, zirai ve mesleki kazançlar dikkate alınıyor. Girişimci gencin kira, menkul kıymet sermaye iradı gibi beyana tabi başka gelirleri varsa, onlar 75 bin liralık kazanç istisnasında dikkate alınmıyor.

Bir yıllık dönemde teşvik tutarının altında kazanç elde edilmesi durumunda, yararlanılamayan tutar ertesi yıla devredilemiyor.

Genç girişimcilerin adi ortaklık veya şahıs şirketi kurarak faaliyete başlaması halinde, tüm ortakların gerekli koşulları taşıması gerekir. Bu durumda ortaklar vergi ve prim teşvikinden ayrı ayrı yararlanabilir. Ancak, ortaklardan birinin bile şartları taşımaması halinde diğer ortaklar teşviklerden yararlanamazlar.

İŞİNİ TERK EDİP YENİ İŞ KURAN YARARLANAMAZ

Genç girişimci teşvikinden sadece bir defa yararlanma hakkı bulunuyor. Teşvik alınmakta olan faaliyeti terk ettikten sonra üç yıllık süre dolmamış bile olsa yeni bir faaliyete tekrar başlanması halinde teşvik hakkı kayboluyor. Teşvikten yararlanabilmenin koşulu, o kişi adına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilmiş olması.

ÖLEN BABASININ İŞİNİ DEVRALAN GENÇ TEŞVİKTEN YARARLANABİLİR

Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olanlar teşvikten yararlanamıyor ama daha önce kurulmuş bir işletme veya mesleki faaliyeti devralanlar yararlanabiliyor. Fakat, işletmenin devralındığı kişinin eş veya üçüncü dereceye kadar akraba olmaması gerekiyor.

Babasının veya eşinin işini devralan genç teşvikten yararlanamazken, ölen babasının veya eşinin işini devralan yararlanabilir.