Geçmeyen kemik ağrılarının nedeni paratiroid bezi olabilir
Salgıladıkları parathormon ile vücudumuzda kan kalsiyum düzeyini kontrol eden paratiroid bezlerinin az ya da çok çalışması, kemik kırıklarından tutunda böbrek taşlarından, kaslardaki kramp ve seyirmelere kadar birçok hastalığın sebebidir. Sinsi şekilde gelişen pek çok hastalığın altında yatan paratiroid bezine ait hastalıklar maalesef çoğu zaman atlanmaktadır. Peki bu paratiroid bezi nerededir, kaç tanedir, ne işe yararlar ve hastalıklarında nasıl belirtiler verirler? Genel Cerrahi-Meme-Tiroid ve Onkolojik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Emin Güneş yazdı
Paratiroid bezleri boyun bölgesinde tiroid bezinin her iki yanında bulunan 2, 4 veya 6 taneye varan sayıları olan, en fazla mercimek büyüklüğünde sarımsı bezlerdir. Kendisi küçük ancak fonksiyonu çok büyüktür. Paratiroid bezlerinden parathormon adı verilen hormon salgılanır ve bu hormon kan kalsiyum seviyesini kontrol eder. Paratiroid bezinden salgılanan parathormon kan kalsiyum seviyesini şu şekilde ayarlar;
- Kemiklerin ana maddesi olan kalsiyumun kana geçişini,
- Aktif D vitamini oluşumunu artırır,
- Alınan besinlerdeki kalsiyumun bağırsaklardan emilmesini sağlayarak yapar.
- Paratiroid bezlerinden salgılanan parathormonun salınımı vücutta bir denge halindedir.
- Bezlerden kaynaklanan sorunlar nedeniyle bu dengenin bozulması sonucu parathormonun normalden fazla salınmasına 'hiperparatiroidi', az salınmasına 'hipoparatiroidi' denir.
PARATİROİD BEZİ HASTALIKLARI NELERDİR?
Paratiroid bezlerinden salgılanan parathormonun artması veya azalması, paratiroid bezlerinin büyümesi, bezlerde iyi huylu tümörlerin oluşması, böbrek hastalıkları veya paratiroid bezi kanserinden kaynaklanır. Tiroid bezi ameliyatları sonrasında da nadir de olsa paratiroid bezlerinin hasarlanması sonucu hipoparatiroidi görülmektedir.
Parathormonun fazla salgılanması sonucu;
-Kemik erimesi,
-Böbrek taşı,
-Kemik ve eklemlerde ağrı,
-Kemik kırılmaları,
-Karın ağrısı,
-Halsizlik,
-İştahsızlık,
-Kolay yorulma ve kendini sürekli bitkin hissetme,
-Sık idrara çıkma,
-Bulantı, kusma, hazımsızlık şikayetleri,
-Kalpte ritim bozukluğu,
-Yüksek tansiyon görülür.
Parathormonun normalden az salgılanması sonucu;
-Ciddi kas ağrıları ve kramplar,
-El, ayak ve yüz bölgesinde karıncalanmalar,
-Kardiyak şikayetler,
-Konsantrasyon güçlüğü,
-Halsizlik,
-D vitamini eksikliği görülür.
TANI NASIL KONUR?
Tanı da kan kalsiyum seviyesi, fosfor seviyesi, parathormon seviyesi ve bezlere yönelik yapılan görüntüleme tanı koydurucudur. Paratiroid bezine yönelik boyun ultrasonografisi, sintigrafi, idrarla atılan kalsiyum miktarı, kemik yoğunluğu ölçümü, böbrek fonksiyonlarının kontrolü de tanıda oldukça yararlıdır.
PARATİROİD BEZİ HASTALIKLARININ TEDAVİSİ
Paratiroid bezinden kaynaklanan sorunlarda (bez büyüklüğü, adenom, kanser gibi) en etkili yöntem cerrahidir. Deneyimli ellerde oldukça titiz yapılması gereken bir operasyondur. Boyunda açılan küçük bir kesi ile cerrahi yapılır, cerrahi sonrası kan kalsiyum ve parathormon seviyeleri kontrol edilerek hasta aynı gün ya da ertesi gün taburcu edilir.
Paratiroid bezi hastalıklarında beslenme; kan parathormon seviyesinin düşük olduğu durumlarda diyet kalsiyumdan zengin, fosfordan fakir olmalıdır. Bu durumda süt, peynir, yoğurt gibi süt ürünleri bolca tüketilmelidir. Parathormonun fazla olduğu durumlarda ise, bol sıvı tüketmek, sık egzersiz yapmak ve diyette kalsiyum içeren gıdalara dikkat etmek önemlidir.
Sağlıkla kalın.
