EYT’liler kademeli gün ile nasıl emekli olacak?

Milyonlarca kişinin beklediği emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin yasa teklifi TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Teklifin Perşembe günü Plan Bütçe Komisyonu’nda, gelecek hafta da Genel Kurul’da görüşülerek yasalaşması bekleniyor.

Dört maddeden oluşan teklifin gerekçesinde, 9 Eylül 1999 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4447 Sayılı Kanun ile yaş ve prim ödeme gün sayısı koşullarının işe başlangıç tarihlerine göre kademelendirildiği vurgulandı.

Yapılan düzenleme ile 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayanların ve 9 Eylül 1999 tarihinden sonra çalışmaya başlamakla birlikte borçlanma ile sigorta başlangıcını 8 Eylül 1999 ve öncesine taşıyanların “mevcut mevzuattaki emekliliğe hak kazanma koşullarından yaş şartının kaldırılmasının” amaçlandığı belirtildi.

4447 Sayılı Kanun ile normal emeklilik için kademeli yaş ve prim günü artırıldı, kısmi emeklilik için ise kademeli yaş artışına gidildi.Daha önce yapılan açıklamalarda EYT’lilere 8 Eylül 1999 tarihindeki koşullar ile emeklilik hakkı verileceği belirtildiği için kamuoyunda SSK’lıların 5000 prim günü ile emekli olacağı beklentisi oluştu. TBMM’ye sunulan teklifte ise sadece normal emeklilik ile ilgili mevcut yaş şartının kaldırılması, 4447 Sayılı Kanun ile getirilen kademeli prim gününün aynen bırakılması öngörüldü. Kısmi emeklilik ile ilgili hükümlerde değişiklik yapılmadı. Şimdi teklifin ayrıntılarına geçebiliriz.

SSK’lı EYT’liler, sigorta başlangıç tarihine göre 5000 ile 5975 gün arasında değişen prim gününü ve kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresini doldurmuşlarsa hemen emekli olabilecekler.

Emekli sandığı ve BAĞ-KUR’lu EYT’liler ise kadınlarda 7200, erkeklerde 9000 prim gününü doldurmuşlar ise yasa çıktığı andan itibaren emeklilik dilekçesi verebilecekler.

PRİM GÜNÜ İHTİYACINIZI KENDİNİZ BELİRLEYEBİLİRSİNİZ

SSK’lıların kaç prim günü ile emekli olacağı, sigortalı çalışmaya başlama tarihine göre değişiyor. Haberimizde yer alan tabloya bakarak, herkes kaç prim gününe ihtiyacı olduğunu kendisi belirleyebilir.

Örneğin sigortalı çalışmaya 24 Mayıs 1987 – 23 Mayıs 1988 tarihleri arasında çalışmaya başlayan kadın ile 24 Mayıs 1982 – 23 Kasım 1983 tarihleri arasında başlayan erkeklerden 5150 prim gününü tamamlamış olanlar hemen emeklilik başvurusunda bulunabilecekler. Bu süreyi tamamlamamış olanlar ise prim gününü tamamladıktan sonra başvuru yapabilecek.

Sigortalı çalışmaya 24 Mayıs 1999 – 8 Eylül 1999 tarihleri arasında başlayan kadınlardan ve 24 Kasım 1998 – 8 Eylül 1999 tarihleri arasında başlayan erkeklerden ise 5975 prim gününü tamamlamaları istenecek. Ayrıca kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi aranıyor. SSK’lı EYT’li tüm kadınlar 20 yıl sigortalılık süresini doldurdu. Erkekler ise en geç 2024 yılında 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlayacaklar.

EKSİK PRİM GÜNÜ NASIL TAMAMLANACAK?

Prim günü eksiği bulunan EYT’liler öncelikle askerlik, doğum vs gibi hizmet borçlanması yapacaklar. Borçlanmaya rağmen prim gününü tamamlayamayan SSK’lılar ya fiilen bir işte çalışacaklar, ya da 1260 günü aşmamak şartıyla isteğe bağlı sigorta primi ödeyecekler.

BORÇLANMA YAPANLAR YENİDEN BORÇLANMAK ZORUNDA KALABİLİR

Askerlik ve doğum borçlanması primleri asgari ücrete paralel olarak yüzde 55 oranında arttı. EYT’liler, prim artışından etkilenmemek için yıl başından önce sosyal güvenlik merkezlerine akın ederek hizmet borçlanması başvurusu yaptılar. Ancak, EYT’liler hesaplarını 5000 prim gününü tamamlamak üzerine yaptılar ve eksik primlerini 5000 güne tamamlayacak şekilde askerlik veya doğum borçlanması gerçekleştirdiler.

Bunlardan bir kısmı prim günlerini bu kez 5975’e kadar tamamlamak zorunda kalacak. İlave borçlanma hakkı kalmayanlar ise prim gününü doldurmak için ya çalışacaklar ya da isteğe bağlı sigorta yatırmak zorunda kalacaklar.

EYT’LİLER KISMİ EMEKLİLİKTEN YARARLANAMAYACAK

Daha önce yapılan açıklamaların aksine emeklilikte yaşa takılanlar 8 Eylül 1999 öncesindeki koşullarla kısmi emeklilik hakkından yararlanamayacaklar.

8 Eylül 1999 öncesinde SSK’lılar 3600 prim günü ve kadınlar 50, erkekler 55 yaşında; BAĞ-KUR’lular 5400 prim günü ve kadınlar 50, erkekler 55 yaşında; Emekli Sandığı iştirakçileri ise 3600 prim günü ve kadın – erkek 60 yaşında kısmi emeklilik hakkından yararlanabiliyorlardı. EYT düzenlemesinde bu hakkın da verileceği bekleniyordu. Teklifte buna ilişkin hüküm yer almadı.

Bu durumda kısmi emeklilikte mevcut kanun hükümleri aynen devam edecek. Prim günü 3600’ün üzerinde olan SSK’lı kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilecekler.

BAĞ-KUR’lu erkekler ise 5400 prim günü olmak şartıyla kadınlar 56, erkekler 58 yaşında emekli olabilecek.