Dünyada rekor sıcaklıklar, seller ve yangınlar... "Tehlikeli bir eşik aşılmış olabilir!"
Yaz başından beri Türkiye dahil dünyanın farklı ülkelerinde rekor sıcaklıklar kaydedilirken aşırı yağışların etkisiyle seller de yaşandı. Son günlerde ise birçok bölgede yangın meydana geldiğini görüyoruz. Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, acilen bir şeyler yapılmazsa iklim krizinin tamamen kontrolden çıkacağını söyledi. Guardian'a konuşan bazı uzmanlar ise son yaşananların ardından iklim sisteminin tehlikeli bir eşiği aşmış olabileceğinden korkuyor. Habertürk'ten Merve Elmacı'nın haberi...
2021 yazı dünyada bir yanda rekor sıcaklıkların kaydedildiği hemen ardından sellerin yaşandığı ve orman yangınlarıyla mücadele edilen bir yaz olarak yaşanıyor.
Türkiye iki gündür farklı bölgelerde etkili olan yangınlarla mücadele ederken, Güney Avrupa ülkelerinde de yangınlar etkisini gösteriyor. Geçtiğimiz haftalarda özellikle Almanya ve Belçika’da yaşanan sellerde 200'e yakın kişi hayatını kaybetmişti, bugünler de ise özellikle İtalya, İspanya ve Yunanistan’da orman yangınlarıyla mücadele sürüyor.
24 saat içinde yaklaşık 50 yangınla mücadele ettiğini aktaran Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, daha fazla sıcak hava dalgası beklendiği için yangınların çıkabileceğini söyledi.
İtalya'nın Sardinya Adası'nda devam eden orman yangını nedeniyle 1500’den fazla kişinin tahliye edildi, 20 bin hektarlık alan yandı.
İspanya'da Katalonya'nın kuzeydoğu bölgesinde Santa Coloma de Queralt yakınlarında 1500 hektardan fazla alanın yandığını açıkladı.
Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, CNN’e yaptığı açıklamada, "Düzensiz hava koşulları yeni normal olacak. Acilen bir şeyler yapmazsak –yani şimdi – iklim krizi tamamen kontrolden çıkacak" dedi.
Kopenhang merkezli Avrupa Çevre Ajansı (EEA) tarafından geçen ay yapılan değerlendirmede, "İklim değişikliği projeksiyonları, Akdeniz bölgesinin çoğunda ve daha genel olarak güney Avrupa'da önemli ölçüde ısınma, sıcak hava dalgaları ve kuraklık sayılarında artış olduğunu gösteriyor; bu da yangın mevsiminin uzunluğunu ve şiddetini, risk altındaki bölgeyi artıracaktır.
Avrupa Çevre Ajansı tarafından geçen ay yayınlanan bir değerlendirmede, "Büyük yangınların olasılığı çölleşmeyi artırıyor" ifadeleri kullanılmıştı.
Orman yangınlarını sıkça duyduğumuz bugünlerin bir süre öncesinde hem Türkiye'de hem Avrupa'da etkili olan aşırı yağışlar dünya gündemindeydi. Son 200 yılın en büyük sel felaketini yaşayan Almanya'da can kaybı 177’yi buldu. Aynı zamanda Belçika’da etkili olan aşırı yağışlar bir süre sonra İngiltere ve İtalya’da da etkili oldu.
Almanya’daki durum öylesine tarif edilemez bir durumdaydı ki selden etkilenen bölgeyi ziyaret eden Almanya Başbakanı Angela Merkel, "Korkunç, Almanca dilinde bu yıkımı tarif edecek bir kelime yok." ifadelerini kullanmıştı. Almanya Çevre Bakanı ise durumu, "İklim değişikliği Almanya'ya ulaştı" sözleriyle açıklamıştı.
İngiltere’de de etkili olan yağışların ardından The Guardian'da makalesi yayınlanan Londra Belediye Başkanı Sadiq Khan, "İngiltere'de bizler, Hindistan ve Bangladeş gibi ülkeleri iklim krizinin ön saflarında yer aldıklarını düşünürdük. Ancak Londra'da meydana gelen ciddi sel ve son yıllarda Birleşik Krallık'ın diğer bölgelerinde gördüğümüz aşırı hava koşullarıyla birleştiğinde iklim değişikliği gerçeklerinin artık uzak bir sorun olmadığını, giderek kapımıza yaklaştığını gösteriyor." ifadelerini kullandı.
İklim bilimciler, insan emisyonlarıyla daha fazla sel, sıcak hava dalgası, kuraklık, fırtına ve diğer aşırı hava biçimlerine neden olacağını uzun zamandır tahmin ediyordu, ancak son zamanlar gerçekleşen ani olayları onların da beklentisini aştı.
Potsdam İklim Etkisi Araştırma Enstitüsü'nde küresel değişim klimatolojisi ve hidroloji profesörü Dieter Gerten, "Önceki rekorun ne kadar üzerinde olduğuna şaşırdım. Sadece normalin üzerinde değil, aynı zamanda hız açısından beklemediğimiz şeylerle karşılaşıyoruz" dedi. Etkilenen bölgedeki bir köyde büyüyen Gerten, "Önceki yaz sağanakları şiddetliydi, ancak daha küçük bir alanı vurmuştu. Önceki kış fırtınaları nehirleri bu kadar tehlikeli seviyelere yükseltmemişti. Bu haftaki olay o bölge için tamamen alışılmadık bir durum" dedi.
Copernicus İklim Değişikliği Servisi direktörü Carlo Buontempo, "İklim değişikliği ile birlikte tüm meteorolojik aşırılıkların daha aşırı olmasını bekliyoruz. Almanya'da gördüklerimiz bu eğilimle büyük ölçüde tutarlı." dedi.
2014 yılından beri kayıtlı tarihin en sıcak yıllarının yaşandığını belirten uzmanlar, "Büyük ölçüde motor egzoz dumanları, orman yakma ve diğer insan faaliyetlerinden kaynaklanan küresel ısınmanın bir sonucu. Bilgisayar modelleri daha aşırı hava olaylarının yaşanacağını tahmin ediyor" dedi.
Almanya'da selden etkilenen bölgede yaşayan bir kişi Time'a verdiği demeçte "Doğayı kontrol edebileceğimizi düşündüğümüz bir toplumda yaşıyoruz, şimdi insanlar doğa karşısında güçsüz hissediyor" sözleriyle yaşadıklarını açıkladı.
Guardian'da yer alan habere göre bazı uzmanlar, son yaşananların ardından iklim sisteminin tehlikeli bir eşiği aşmış olabileceğinden korkuyor. Yaşanan sellerin AB iklim stratejileri üzerinde belirleyici bir etkiye sahip olacağı düşünülüyor.
AB yetkilileri kısa süre önce 2050 yılına kadar 'karbon sıfır' düzenine ilişkin bir dizi öneri açıkladı. Ancak düzenlemeler 27 üyesi bulunan AB'de bazı engellerle karşılaşma ihtimaline sahip. Avrupa Komisyonu, planın kabul edileceğinden emin olsa bazı yetkililer Polonya gibi ülkelerin kömür endüstrisi için yıkıcı sonuçlar doğurabileceği için zorluk çıkaracağını düşünüyor.
Sellerin etkili olduğu hafta AB, sera gazı emisyonlarını 2030 yılına kadar 1990 seviyelerine kıyasla yüzde 55 oranında azaltmayı planlayan ekonomik paketi geçirme planını sunmuştu. Karbondioksit atmosferde en az 300 yıl kaldığından ve daha fazla ısıyı hapsetmeye devam edeceğinden uzmanlar, yetkilileri acilen önlem almaya çağırıyor.
Ayrıca Almanya'da eylül ayında gerçekleşecek seçimlerde çevre felaketlerinin yaşanmasıyla Yeşil Parti hareketinin canlanması bekleniyor. Bölgesel anketlere göre Almanlar kendileri iklim değişikliği konusunda diğer Avrupa vatandaşlarına göre daha endişeli görüyor bu sebeple Yeşiller Partisi'nin Eylül seçimlerinde önemli kazanımlar elde etmesi bekleniyor.
Londra Belediye Başkanı Khan, Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşmak için çabaların iki katına çıkması gerektiğini söyledi.
Khan, "Bu yıl Glasgow'da gerçekleşecek Cop26'dan da en iyi şekilde yararlanmamız gerekiyor. Bu, hükümetin gerçek bir liderlik göstermesi ve krize yanıt aramak için en uygun an. Belediye başkanı olarak, Londra'yı 2030 yılına kadar karbon sıfır hale getirmek için dünyadaki karşılaştırılabilir herhangi bir şehrin en iddialı hedefini de belirledim. Dünyanın ilk ultra düşük emisyon bölgesini başlattık, bu da zehirli, yol kenarındaki azotdioksin kirliliğini azaltmaya yardımcı oldu. Londra'nın merkezinde neredeyse yarı yarıya orana kadar indi böylelikle Londralılar daha temiz hava solumasını sağlayacak." ifadelerini kullandı.
