Çağla Saydağ Karter: Bilimin ve sanatın ortak gereksinimi her zaman disiplin ve yaratıcılıktır

Çağla Saydağ Karter...

Türkiye'de ekonomi, ABD'de işletme öğrenimi gördü.

Aynı zamanda İstanbul'da, Moskova ve Dubai'de sanat eğitimi aldı.

Öğrenimini gördüğü ekonomi ve işletme matematik temeline dayalı. Eğitimini aldığı sanat ise duygulara hayallere...

Adı kültür - sanat çevrelerinde sıklıkla duyulmaya başlayan ressam ve şair Çağla Saydağ Karter, duygularını, hayallerini fırça darbeleriyle tablolara, cümlelerle ise kağıtlara aktarıyor. Karter, bugünlerde katılacağı fuarlara ve kişisel sergisine hazırlanırken şiirlerini ve resimlerini bir arada sunacağı kitabı için çalışmalar yapıyor.

Çağla Hanım, uzun yıllar ABD, Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde yaşadınız. Bunun nedeni neydi?

ABD, Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde yaşadıktan sonra yakın zamanda Türkiye'ye geri dönüş yaptım. Türkiye'de ekonomi ve ABD'de işletme yüksek lisans eğitimi aldım, yurt içinde ve yurt dışında çalıştım. Kurumsal hayata ara verdiğim dönemde ailemizin organik tarım işiyle ilgilendim. Ardından Moskova'ya taşınmamızla başlayıp Dubai'de devam eden, beni bir çok açıdan besleyen 11 yıllık renkli bir dönem geldi. 2020'de Türkiye'ye döndüm.

Türkiye'de ekonomi, ABD'de işletme öğrenimi gördünüz. Sonra da sanat eğitimi aldınız. Bir yanda matematik diğer yanda duygular ve hayaller. Birbirine zıt kavramlar... Bu durumu açıklayabilir misiniz? Matematikle sanat arasında nasıl bir bağlantı kurabiliriz?

Birçok insan için matematik sadece sembol ve kurallardan oluşan bir bilimdir. Ben matematiğin kendi iç disiplininde ve uyumunda sanatsal bir değer görürüm, aynı zamanda resimde kullandığımız matematik uygulamaları vardır örneğin matematikle resmin en ilişkili olduğu durumlardan biri 'altın oran'dır. Bu şekilde matematik ve sanatın iç içe olduğunu düşünüyorum. Benim resimlerimi ele alırsam organik ve inorganik geometrik figürlere yer veririm. Nasıl ki resimde bir renk uyumu, şiirde sözcükler arasında bir düzen, anlam bütünlüğü var ise matematikte de işlemler arasında bir düzen ve uyum vardır. Ayrıca bilimin ve sanatın ortak gereksinimi her zaman disiplin ve yaratıcılıktır.

Sanata yatkın olduğunuz ilk ne zaman fark edildi? Ne oldu da sanata yatkın olduğunuz keşfedildi?

Hayatımın çocukluktan başlayıp bugüne kadar gelen her döneminde resim ve şiir, duygularımı dışa vurduğum önemli tutkularım oldu. Resme olan ilgim ortaokul ve lise yıllarında öğretmenlerimin de yönlendirmesiyle başladı ve o dönemde çeşitli sergilere katıldım. Bu hobim, üniversite yıllarında da devam etti. Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nde okurken aynı zamanda resim dersleri aldım. ABD'de yaşarken de müze ve galerileri gezdim, hobi olarak çizimler yaptım. Doğada, çiftliğimizde vakit geçirdiğim zamanlarda şekiller, çizgiler, dokular ve renklerle daha derin ve duygusal bir bağ kurduğumu fark ettim. Doğada olmak, renkleri ve şekilleri organik formlarında izlemek gözlerimi yeni görme biçimlerine açtı da diyebilirim. Moskova'da Ressam Anna Schipper Studio'sunda daha sonra Dubai'de Ressam Maria Peat'in stüdyosunda resim çalışmalarıma devam ettim. Aynı zamanda Dubai'de 3 sene boyunca Lotus Sanat Akademisi'nden dersler alarak ve Soyut Ekpresyonizm üzerinde kitap çalışmamı tamamlayarak Soyut Sanat diplomamı aldım. Ayrıca yine Dubai'de dijital sanat üretimi konusunda da eğitim aldım.

Sizin sanatınızı ve tarzınızı nasıl tanımlayabiliriz?

Eserlerimde Soyut ekspresyonist stilde ağırlıklı kolaj ve karışık teknik kullanıyorum. Benim çalışmalarım çok katmanlı oluyor, bu da detay çalışmayı beraberinde getiriyor. Bunun ruhun katmanlarını, değişen renklerini ve kırılgan derinliklerini yansıttığını düşünüyorum. Yine bu sebeplerden ötürü resimlerimde karmaşa ve yoğunluk organik ve inorganik geometrik şekillerle hayat buluyor.

Sizce sanatın kişiler ve toplumlar üzerindeki etkisi nelerdir?

Ben sanatın iyileştirici etkisi sebebiyle içinde bulunduğumuz pandemi sürecinde sanata ilginin arttığını görüyorum. Hiçbir şeyin kontrol edilemediği bugünlerde, özgürleştirici soyut sanata olan ilginin de artmaya başladığını hissediyorum.

Sizce bir sanatçının olmazsa olmaz özellikleri (Düşünceleri - duyguları) nelerdir?

Bence olmazsa olmaz özellik duyarlılıktır. Baktığını farklı şekillerde ve açılarda tüm çıplaklığıyla görebilmek, olmakta olanı anlama çabası yargısız saf duyarlılığın tanımı benim için.

Eserlerinizde ilhamın mı yoksa hayallerin mi daha çok izini görürüz?

Eserlerimde hissettiklerimin izini görebilirsiniz çünkü hislerimin beni yönlendirmesine izin veriyorum. Duygularımı bazen ilham, bazen hayal, coşku, mutluluk bazen de hayal kırıklığı, öfke olarak dışa vuruyorum da diyebilirim.

Eserlerinizde insanlara ne anlatmak istiyorsunuz, hangi düşüncelere ve hayallere sevk etmeyi amaçlıyorsunuz? Eserlerinize bakanlarda hangi düşüncelerin, hangi hayallerin, hangi duyguların şelale olmasını umarsınız?

Resimlerime bakınca insanların düşünmektense hissetmelerini isterim. Bu nedenle soyut resim benim için bir tutku; düşünmeyi, kontrol etmeyi bırakıp duygularımın yol göstermesine, ruhun renklerinin ve dokularının parlamasına izin vermek çok değerli. Resimlerimle anlatmak istediğim bu oluyor; hissettiklerimi olduğu gibi ifade edebilmek, varoluşu anlama ve yorumlama çabası... Eserlerime baktıklarında izleyicilerin kısıtlanmasını istemem, özgür hissetmelerini isterim.

İlk serginizi açtığınızda neler hissetmiştiniz?

Dubai'de katıldığım 'The Citizens Foundation'ın organize ettiği Pakistan'da eğitim imkanı bulamayan çocuklar yararına düzenlediği müzayede benim için ilkti. Müzayedede resmim satın alındı ve bu anlamlı organizasyonda benim de katkım olduğu için çok sevinmiş ve duygulanmıştım. İlk kişisel sergimi ise geçtiğimiz yıl Dubai'de gerçekleştirdim. Sufizm'den etkilendiğim bu sergimin adı 'Circle of Life & Love' idi. (Yaşam & Aşk Döngüsü)

Tarzınızı oluştururken hangi sanatçılardan etkilendiniz?

Kandisky ve Pollock'un eserlerini dışa vurum niteliği açısından çok etkileyici bulurum. De Kooning'in bir mesaj vermeye çalışırken arayış, kayboluş ve kendini keşfediş yolculuğu benim için ilham kaynağıdır. Renklerle ifade konusunda müthiş olan Rothko ve Gorky'nin kimliği ve varoluşu sorguladığı soyut dışa vurumu da benzersizdir.

Sizce 'Sanattan anlamak' şeklinde bir kavram var mıdır? Varsa anlamak için kişilerin hangi donanımlara sahip olması gerekiyor?

Bir sanat eserine baktığınızda bunun size ne hissettirdiği önemlidir. Hissetmek tabii ki engelsizdir ve eğitim gerektirmez ama o hissi doğru tanımlayabilmek ve anlayabilmek için sanatı anlamanın, görme şeklini eğitmenin ve geliştirmenin önemli olduğunu düşünüyorum. Sanat tarihini öğrenmek, renk teorisi, portre, natürmort ve manzara resim teknikleri, kör çizim, baskı teknikleri, soyut resim, figüratif sanat, geometrik sanat, kolaj teknikleri, dijital resim üretimi gibi farklı disiplinleri tecrübe etmek bence önemli donanımlardır.

Bir ressamın en keyifli olduğu anı betimleyebilir misiniz? Ne olur da bir ressama ilham gelir, mesleği adına keyiflenir?

Benim en mutlu anım şeklinde tanımlayabileceğim iki an vardır. İlki ilhamı kağıda döktüğüm an; bir hissin ilk izdüşümü olduğu için çok değerli benim için. İkincisi ise, hissin dışa vurumunun tuvalde tamamlandığı andır. İşte o noktada her şeyi başlatan 'his' resim olarak tuvale yansımış oluyor. Bu anlar benim için çok keyiflidir.

Aynı zamanda şiir de yazıyorsunuz. Şiir yazmak size ne ifade ediyor, neler hissettiriyor?

Şiir yazmak benim için hislerimi dışa vurabildiğim başka bir alandır. Hisler, benim için bazen kelimeler yoluyla bazen renkler ve fırça darbeleriyle ve sıkça da beraber hayat buluyor.

Şiirlerinizin belli kalıplara bağlı olmayan, içten akıp gelen, duygularınızın olduğu gibi cümlelere dönüştüğünü düşünüyorum. Yanılıyor muyum?

Hayır, yanılmıyorsunuz. Benim resim yapma ve şiir yazma sebebim hislerimi oldukları gibi yansıtma çabasıdır.

Yakın gelecekte gerçekleştirmeyi düşündüğünüz projeleriniz nelerdir?

Önümüzdeki aylarda Bodrum Sanat ve Antika Fuarı'na, kasım ayında IAAF İstanbul Sanat ve Antika Fuarı'na katılacağım, hazırlıklarım bu yönde sürüyor. Ayrıca ekim ayında İstanbul'da gerçekleştireceğim kişisel sergimin hazırlıkları yoğun bir şekilde devam ediyor. Akabinde de şiirlerimi ve resimlerimi bir arada sergilemeyi planladığım bir kitap projesini de planlıyorum.