Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Dünyada bazı ülkeler salgın sebebiyle uçuşlarına ara vermedi, ama düşen yolcu kapasitesi yüzünden seferlerini çok azalttılar. Bizim gibi birçok ülke ise uçuşları Covid-19 salgını riski azalıncaya kadar durdurdular. Şu günlerde ise hemen her ülkede normalleşme sürece konuşuluyor. Daha önce koronavirüs sebebiyle havacılıkta 50den fazla yenilik veya değişimin olacağını yazmıştım, ama ikram konusuna ayrı bir başlık açmak gerekiyor.

        Havayolu ikramının küresel ölçekte uzmanı Türk Hava Yolları dahil 20 ülkede 60’tan fazla havayoluna hizmet veren Do&Co’nun Yönetim Kurulu Başkanı olan Attila Doğudan ile bir kaç defa uzun uzun bu konuları konuştum. First ve business sınıflarda korunaklı sunumlar dışında fazla değişiklik olmayacağını, ekonomide şirketlerin değişik modelleri deneyeceğini söyledi. Ama havayollarının hiçbir şekilde ikramdan vazgeçme gibi bir temayülleri yokmuş.

        Özellikle 12-14 saatlik uçuşlarda yemek yemeden uçulamayacağını ifade eden Doğudan, kısa uçuşlarda ise ikramların azalabileceğini, ama üst sınıflarda da mevcut durumun biraz değişikliklerle korunacağına işaret etti. Kısacası uzun veya kısa tüm uçuşlarda değişik konseptler ortaya çıkacak. Havayolları kalitesine göre bunları gökyüzüne çıkaracak, özel yolcu salonlarına (lounge) taşıyacak.

        Hatta yeni dönemde THY gibi ikram ve hizmette öne çıkan şirketlerin loungeları çok önemli hale gelecek. Yolcular bu arındırılmış alanlarda kendilerini daha iyi hissedebilirler. Loungelardaki yemekler büyük çoğunlukla aynı konseptle ancak kapalı şekilde servis yapılacak donanımda olacak. Ekonomi sınıfında ise maliyet etkin sistemlerin yeni dönemde hayata geçebileceği konuşuluyor. Çeşitli modeller de tartışılıyor. Bakalım ekonomide en ilgi çeken ikrama hangi havayolu imza atacak.

        Yazı Boyutu

        Havayolları için Covid-19 tavanı

        Karayollarında yolcu taşıma maliyetleri Covid-19 salgını sebebiyle etkilendi. Koronavirüs nedeniyle gerçekleşen kısıtlamalar ve ek tedbirler piyasanın bozulmasını, seferlerin aksamasını, fiyatların da yükselmesini beraberinde getirdi.

        Havayolları da uzun bir süredir iç hat seferleri yapamadığından otobüs firmaları bu boşluğu da doldurmaya çalıştı. Ancak vatandaş otobüs seferlerinin azlığı ve bilet fiyatlarının yüksekliğinden şikayetçi olunca Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı 31 Temmuz’a kadar geçerli olmak üzere tavan fiyat için tebliğ yayınladı.

        Bakanlık tebliğinde yol mesafelerini dikkate alarak belli km aralıkları için tavan fiyat uygulaması ile bilet ücretlerine sınır getirdi. Benzer durumun bu ay sonunda iç hat seferlerine başlamayı planlayan havayolları tarafında olacağı belirtiliyor. Ancak havayollarında mevcut tavan fiyatların yukarı çekilerek bir düzenleme yapılmasından bahsediliyor. Çünkü yeni normalde havayollarının da belli bir süre verimli uçması zor görünüyor.

        Sigara zammında garip ikilem!

        Sigara ve bazı tütün ürünlerinde asgari maktu özel tüketim vergisi (ÖTV) yükseltildi. Artışa ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararı dün Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Ancak yüksek vergilerin alındığı sigara ve alkollü içeceklerle ilgili izahı zor, garip uygulamalar ve ikilemler söz konusu.

        Mesela son zam veya artışlar sigarada asgari maktu vergi yüzde 17,18 yükseltilerek 1 paket (20 adet) sigarada vergi 7,79 liradan 9,13 TL'ye sabitlendi. Kısacası sigaraya zam geldi. Öte yandan Türkiye’ye girişlerde ise neredeyse hiçbir ülkede olmayan şekilde gümrüklü sahalardaki mağazalarda vergisiz sigara satışları yapılıyor. Hem Avrupa’ya göre büyük miktarlarda. Tuhaf değil mi?

        Ne kadar büyük miktar?

        Türkiye’den Avrupa Birliği’ne (AB) giderken yolcuların 2 paketten fazla sigarayı yanlarından bulundurmasına izin verilmezken, ülkemize girişte 3 karton yani 30 paket sigaraya kadar satın alma hakkı tanınıyor. Bu sebeple Türkiye girişlerindeki gümrük kapılarında satılan sigara ve alkollü içeceklerden devletin ciddi vergi kaybı söz konusu. Kazananlar ise gümrük kapılarında mağaza işletenler. Devletle birlikte kaybeden birileri daha var. Onlar da yurtdışına çıkmayan veya çıkamayan yüksek vergilerle bu ürünleri tüketen vatandaşlar.

        REKLAM

        Başka ilginçlikler de var. Mesela Kapıkule’den Bulgaristan’a geçeceksiniz. Türkiye yasaları yurtdışına çıkarken gümrüklü sahadaki mağazalardan 9 karton sigara almanıza onay verirken, AB üyesi Bulgaristan’a ise yolcu beraberinde en fazla 2 pakete izin veriyor. Fazlasıyla yakalanırsanız el konuyor. Bulgaristan gümrüğünde kontrol kuyruklarının neden uzun olduğunu anladınız mı?

        Bütün hadiselerden sonra kararı size bırakıyorum. Devletimiz ülke içinde tüketilecek olan sigara ve içkiden alması gereken vergileri özel sektöre, duty free mağazalarına bırakırken, yurtiçinde vatandaşın ödediği vergilere zam yapması ne kadar adil?

        Daha vahim hadiseler de var. Önceden yurtdışında en az 3 gün kalan Türk vatandaşları gümrükteki duty free mağazalarından 3 karton sigara alabilirken, bu sınırlama da kaldırıldı. Bulgaristan veya Yunanistan’a ya da diğer komşu ülkeleri saatlik ziyaret edenler de sigara, alkollü içecek alabiliyor. Üstelik komşu ülkelere gidişte 9 karton, Türkiye’ye dönüşte de 3 karton sigara satın alabilme durumu teşviğe dönmüş durumda.

        Sigara fiyatları yeniden düzenlenerek, vergiler kanalıyla vatandaştan daha fazla para toplanması hedefleniyor. Bu durumda yukarıda zikrettiğim hususların da göz önüne alınması gerekmez mi? Yurtdışına gidip-gelenlerin yurt içindeki vatandaşlarından ayrıcalığı nedir ki, yüksek vergili sigara ve alkollü içecekleri vergisiz tüketme haklarına sahip oluyorlar?

        Sigaraya zammıyla birlikte umarım bu konular da tartışılır.

        Diğer Yazılar