Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Önceki yazıda, düşen faiz ortamı ile beraber borsaya akın eden birçoğu küçük şirketlere yatırım yapan borsa yatırımcısının hikayesini anlatmıştım*.

        Bu yatırımcıların sonlarının da 1994 ve 2001 yıllarındakine benzemesini istemem. 94’te aracı kurumların iflasına ve henüz 10 yıl geçmeden bankalarla beraber reel sektörün batışlarına şahit olmuştuk. Bu, çeşitli sebeplerle kapalı tahtalar enflasyonu getirdi. Üstüne, kurallar ve düzenlemeler de eksikti.

        Yatırımcı mağdur oldu.

        Sonrasında borsaya ve sermaye piyasalarına inanç sarsıldı. İnsanımız dolar, altın ve konut yatırımcısı oldu.

        Borsada yatırım yapmaya ‘borsada oynamak’ denilir oldu.

        *

        Geçmiş yıllarda 1 milyon 350 bine çıkan yatırımcı sayısı sonraki yıllarda yüzbinlerce geriledi. Ta ki 2020’ye kadar.

        Dövizde ve altında getirilen alım yapma külfetleri, faizlerin sert düşüşü, reel faiz eksiği, konutta sıkışık piyasa koşulları... Bunların hepsi tasarruf sahiplerini borsaya yöneltti. Sadece ilk 5 ayda 350 bine yakın yeni yatırımcı borsaya gelmiş.

        Bu yatırımcıların elbette hepsi bilmedikleri, küçük hisselere yatırım yapmıyorlar. Stock picking / hisse seçimi yapan da var. Önemli oranda BIST30 kağıtlarına yatırım yapan da. Üstelik borsa çarpanları çok pahalı değil. Bu sebeple herkes zarar edecek denemez.

        REKLAM

        Ne var ki biraz da yönlendirme ile borsaya gelmiş, bilanço, spekülasyon gibi kavramları bilmeyen insanların bu işten zarar etme olasılıkları çok yüksek.

        Eğer bu işi doğru götürürsek belki bu tasarruf sahiplerinden daha uzun vadeli ve daha bilinçli yatırımcılar yaratabiliriz.

        *

        Öncelikle yatırımcılar ile başlayalım.

        Unutmayın, aslında hiç kimse sizi zarara karşı korumak zorunda değil. Aldığınız şirket hisseleri düşebilir. Çok çıkıp, farklı beklentiler yaratıp ardından aldığınız seviyenin altına gelebilir. Yıllarca mevduat faizinin dahi altında getiri yaratabilir. Harika bir ralli yapar; sizce farklı hedefler olduğu için satmazsınız. Sonrasında fiyatı çakılabilir.

        Bunlara hazır olmanız gerekir.

        Borsa yatırımı riskli bir yatırımdır. Bu yüzden getirisi de kayıpları da yüksek olabilmektedir. Örneğin:

        100 TL ne oldu BIST 100 Tüfe enflasyonu
        5 yıl 119.6 74.2
        4 yıl 125.3 63.5
        3 yıl 105.0 46.3
        2 yıl 97.8 30.5
        1 yıl 106.1 9.9

        Haziran başına göre son 5 yılın borsa getirilerini görüyorsunuz. Borsanın reel getiri sağladığı bir vade yok! Birlikte tekrarlayalım. Enflasyondan arındırınca büyük de zararlar söz konusu.

        Elbette bu borsaya gelmeyin demek değil. Hele ki benim gibi birinin bunu söylemesi mümkün değil. Ancak riski bilin. Bu hesabı haziran başından değil de bugün yapsak sadece son 1 yılda reel olarak kazançlı olurdunuz.

        Her gelen kazanmıyor.

        Bu bilince vardıktan sonra borsaya gelme süreciniz devam ediyor. Bana kalırsa, bunun en iyi yolu yatırım fonları ile birikimlerinizi değerlendirmek. Yatırım fonlarını yöneten profesyoneller sizin tercih ettiğiniz ağırlıkta hisse senedini yine sizin için yönetecek.

        Örneğin 5.000 Türk Liram var ve tamamı hisse senedinden olsun derseniz sizin için bunu yapabilirler. Üstelik sizin yapmakta epey zorlanabileceğiniz hisse seçim işini de üstlenerek. Bence en doğru yol bu. Bunu da internetten kolayca yapabilirsiniz.

        Yok ben yatırımımı kendim yaparım derseniz hisse seçiminin çok zorlu bir iş olduğunu bilmeniz gerekir. Hele ki artık dünyanın iyiden iyiye birbirine bağlandığı şu çağda. Onca şirket açıklamasını ve bilançoları takip etmeniz gerekecek. Yetmeyecek; küresel risk iştahını, icabında Çin’deki demir cevheri fiyatlarını izlemeniz gerekecek.

        REKLAM

        Borsada volatilite / oynaklık çok yüksek. Bu sebeple elinizdeki ürünün riske göre düzeltilmiş getirisi de aynı olmayabilir. Türkçesi, gece rahat uyuma oranınız ve elinizdeki varlığın performansı uygun olmalı.

        Bunları da hazmettikten sonra kulaktan dolma olmayan, sosyal medyadan apartılmamış bilgiler ile şirketlere gerçek birer ortak gözü ile yatırım yapmalısınız.

        Yatırım yapmanın tek bir yolu yok. Kimi zaman bir sektöre giriş yapmış olmak için kimi zamansa şirket ucuz olduğu için yatırım yapılabilir. Yaptığı işi çok yenilikçi bulabilirsiniz. Ancak bilmem neredeki arazisini satacak ya da bedelsizi varmış gibi bir yatırım teması olmaz. Bunlardan kaçının.

        Çizgi çubuğu kestiği için de yatırım yapılmaz. Kimselere kanmayın.

        Madem başladınız, artık hayırlı olsun!

        Sesli Dinle
        0:00 / 0:00
        Yazı Boyutu

        Diğer Yazılar