Her şey seçimler için mi?

Rasyonel akla göre; herkesin canıyla uğraştığı şu dönemde, diğer cephelerdeki savaşları bitirmek gerekir.

Madem ki korona yüzünden insanlar canından oluyor, ekonomiler durma noktasına gelmiş... Öyleyse dünün önemli, bugünün daha az mühim konuları arka koltuğa geçebilir. Geçmeli.

Mantık şeması bunu emrediyor.

Oysa aklı yontan, suyun akışını yöneten Amerika böyle yapmıyor.

Örneğin İran ile olan münasebeti yeni düşüğe çekiyor. Peki İran bu ortamdan yararlanıp ABD’nin gücünü mü test ediyor? Görünüşe göre hayır ancak Amerika’ya göre böyle. İran’ın nükleer tesislerinde çalışmak için yaptırımlardan ‘müstesna’ olan şirketlerin izin sürelerini yenilemeyecek ABD.

Çin ile ticari müzakereler Faz 1 ile sonuçlanmış ve kısmi sulh sağlanmıştı. Dünya ticareti görülmemiş sertlikte daraldıysa! Amerika’da 2 ayda 40 milyona yakın insan işsizlik maaşı başvurusu yaptıysa ne yapmak gerek?

Amerika gerginliği artırmayı seçiyor.

Önce Uygur Türklerine yapılan muameleden ötürü Çin’e karşı yaptırımları meclisler onaylıyor. Maksat Uygurlar değil tabii ki...

Ardından Hong Kong’un artık özel statüsünü kaybettiği ve otonomisinin kalmadığına hükmediyor Çin’in aksiyonlarına dayanarak. Huawei CFO’sunun Kanada’da hapisliğine devam kararı çıkıyor. Çinli şirketlerin ABD’de halka arz koşulları zorlaştırılıyor.

Ne varsa ticaret savaşlarını kızıştıracak ve ilişkileri bozacak yapılıyor.

Çin’in virüsü bile isteye yaydığı yönünde söylemler peşi sıra geliyor.

Bunların her birini tek tek sayıp doğru diye kabul etsek de art arda uygulamaya geçmek için bir plana göre hareket etmek gerekir. O planı güdüleyen ‘akıl’ değilse ne olabilir?

Sanırım başka bir akıl: Politika.

Kasım seçimleri öncesinde Demokratlar bölünmüş yollarına devam ediyordu. Her aday bir diğerine göre daha kötü görünüyor, etki yapması beklenenler bu karanlıkta ışıldayamıyordu. ABD için çok ‘sol’ kalan Sanders tam önde giderken patlayan pandemi sonrası bir merkeze toplaşma yaşandı ve Biden bir anda aday oluverdi.

Bununla bitmedi. Yoklamalarda neredeyse Trump ile kafa kafaya geldiler. Üstelik tüm seçmenler otoriteye bu kadar ihtiyaç duyarlarken. Buna rağmen.

Kasım seçimleri tehlikeye girdi.

Bu durumda Başkan ya başarılı olacak ya da başarısızlığa önce birilerini ortak edecek ve ardından okları oraya yöneltecek. Bunun için Çin biçilmiş kaftan.

Bunu yaparken de kimi zaman gerçekleri kimi zaman da imal edilmiş gerçekliği, üretilen rızayı kullanması gerekecek. Twitter ile yaşadığı son kavga da bu. Üretilen gerçekliğe hem de hakikat ötesi çağda birileri ‘fact-check / olgu doğrulama’ yapınca işler koptu.

Her şey Kasım seçimleri için.

Ekonomi bu yıl %5 civarında daralacak. İşsizlik uzunca bir süre çift hanede kalacak. Merkez Bankası trilyonlarca dolar genişleme açıkladı. Mali genişleme 3 trilyon dolara koşuyor. Bunlar kasım ayını satın alamaz. Daha fazlası lazım.

Bu, aynı zamanda dünya için de belirleyici. Korumacılık, her geminin kendini kurtarması, içindekilerin razı olması dönemi bu. Ekonomiler sallantılı, söylemler milli, işler ciddi olacak.

Tüm dünya için.

En azından kasıma kadar. Sonrası? Belirsiz.