Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        2008 yılında dünya tam anlamıyla parasal gevşeme / miktarsal gevşeme / kantitatif gevşeme = QE ile tanışacaktı. Küresel finansa camiasını bununla tanıştıracak olan Amerikan Merkez Bankası / Fed olmuştu.

        Ardından diğer ülkeler takip ettiler ve çeşitli isimlerde & ebatlarda QE’lerimiz oldu.

        Bugünlerde Covid 19 kaynaklı kısa vadeli keskin bir ekonomik yavaşlama ile mücadele eden dünyada favori politika yine QE.

        QE yapan ülkelerin ortak özellikleri ne?

        Uzun yıllardır büyüme potansiyelleri artmayan, güncel büyümeleri aşağı yönlü devam eden, enflasyon hedeflerini alttan ıskalayan, para çarpanının çalışmadığı, kurları en çok işlem gören ve dünya ticaretinden en çok pay alan, kişi başı gelirleri yüksek olan ülkeler.

        QE bu ülkelerde ne işe yarıyor?

        Portföylerde dengelenme sağlıyor, kimi zaman risk iştahını artırıyor, sıfırlanmış faizlerde pozitif yönlü bir eğim oluşturmayı sağlıyor, enflasyon beklentilerini körüklüyor, paralara değer kaybettiriyor, varlık fiyatlarını düzenliyor…

        Herkes QE yapınca ne oluyor? Bunların çoğu çalışmıyor. En azından risk iştahı ve kur devalüasyonu konusunda bu ülkelere pek yardımcı olmuyor.

        Yukarıdan da anlaşılacağı üzere QE pek gelişen ülke işi değil.

        Çünkü gelişen ülkelerde genellikle düşük tasarruf, bütçe ya da cari denge açığı kaynaklı kur baskısı, yüksek enflasyon ve dalgalı makro ortam gibi sorunlar görüyoruz.

        Bu bakımdan, şartlar olağan üstü de olsa TCMB’nin hamlesi epeyce güçlü bir ön-genişlemedir. Keza gelişen ülkeler pek bu sahalarda boy göstermezler.

        İnanılmaz koşullar inanılmaz çözümler gerektirebiliyor.

        Bizim merkez bankamız ne açıkladı?*

        *Bilançosunu daha önce paylaştığı gibi büyüteceğini

        *İş Kur’dan alınan Hazine kağıtlarına fazladan fonlama hakkı vereceğini

        *Varlığa dayalı ve ipoteğe dayalı menkul kıymetleri teminat kabul edeceğini

        *Yeni swap vadesi imkanı sunacağını

        *İhracatçılara ekstra kredi vereceğini

        Bu durumda, MB hem niceliksel olarak gevşeyecek (kantitatif) hem de niteliksel (kalitatif). Yani bu QQE olacak.

        Neye göre?

        Bilanço büyüterek bankalarda TL yaratacak (kantitatif), teminata konu ettiği varlık havuzuna Devlet İç Borçlanma Senedi dışında kağıt kabul edecek (kalitatif).

        Diğer yandan, mevzubahis kıymetlerin ve yapacağımız parasal genişlemenin çapı çok büyük olacağa benzemiyor. Hesabım şöyle.

        VDMK ve İTMK’lerin toplam büyüklüğü 5 milyar TL gibi. Bunların ne kadar teminata gelir emin değilim. Diğer yandan işsizlik fonunun ne kadarlık bir ödeme yapacağı ve karşılığında Hazine bonosu satmak mecburiyetinde kalacağına emin değilim ancak kabaca 2 milyon kişi kısa çalışma ödeneğine başvursa, 1.750 TL * 2 milyon kişiyi aylık 3,5 milyar TL civarında hesaplıyorum. 3 ayda toplam 10 milyar TL yapıyor.

        Asıl önemli hamle 60 milyar TL’lik ihracatçı kredisi gibi görünüyor. Tamamı kullanılacak olsa 3 trilyon TL toplam kredi portföyü olan ülkemizde tek başına %2’lik büyüme demek. Ne var ki mevcut kredi stokunu buraya kaydırmak dışında ne kadar yeni kredi talebi buradan gelir bunu yanıtlamak zor. Üstelik daha önce TL ile verilip döviz olarak geri ödenen kredileri şimdi TL kabul etmek Banka’nın rezervlerini de yaklaşık 10 milyar dolarlık kaynaktan mahrum bırakabilir. Bu benim pek anlamadığım bir uygulama.

        Sonuç olarak, geçmişinde yüksek cari açık üretmiş ve şimdi yüksek bütçe açığına giden, kuru türlü önlemlere rağmen baskı gören ve borç motifi dövizleşmiş (dolarize olmuş) bir ülkenin QE hele QQE denemesi epeyce tehlikeli. Ne var ki bizim gevşeme şimdilik utangaç ve ölçülü görünüyor. Bu sebeple ilk aşamada kur üstünde bir yük görünmüyor.

        İlk tepkiden ve devamında görüleceği üzere piyasa faizlerini de aşağı çekmeyecek diğer ülkelerde olduğu gibi. Genişlemenin boyutuna ve krediye dönüşme hızına göre etkisi olacak.

        Geldiğimiz nokta sebebiyle, finansal ve ekonomik sınırlarda dolaşmaya devam ediyoruz…

        *https://www.bloomberght.com/merkez-den-viruse-tepki-olarak-genisleme-hamlesi-2251717

        Yazı Boyutu

        Diğer Yazılar