Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) finansal kuruluşların birbirlerine ödeme talimatlarını iletmek için 1973 yılında Belçika’da kurulmuş büyük bir network.

        Bu sisteme, ABD Doları olmak üzere yabancı paralar ile işlem yapmak isteyen, 212 ülkeden 11 bin finansal kurum üye. ABD Bankalarının da uluslararası ödemelerde kullandığı muhabir hesaplar da Swift sistemi üzerinde.

        Swift sisteminde bazı istatistiklere göz atalım..

        Swift üzerinden farklı ülkelerden gelen işlem talimatı günde kabaca 5 trilyon dolar.

        Swift mesajlarının yüzde 45’i Asya -Pasifik bölgesindeki finansal kuruluşlardan, yüzde 42’si ise Avrupa, Orta Doğu ve Afrika bölgesindeki üye kuruluşlardan geliyor. Kuzey ve Güney Amerika’nın payı ise sadece yüzde 13.

        Ödeme talimatlarının yanında uluslararası ölçekte menkul kıymet takası için de Swift kullanılıyor. Saklama bankaları ve takas merkezleri Swift üzerinden müşterilerinin menkul kıymet işlemlerini yapıyorlar. Swift mesajlarının yüzde 45’i ödeme talimatı için gönderilirken, yüzde 49’u menkul kıymet takası için gönderiliyor.

        Uluslararası ticarette Kuzey ve Güney Amerika, Avrupa ve Asya Pasifik bölgeleri arasında yapılan ticaretin, yüzde 80’i ABD Doları üzerinden yapılıyor.

        REKLAM

        Dolayısı ile Swift mesajlarının yüzde 80’i de ABD Doları üzerinden gerçekleşiyor.

        ABD’nin elindeki büyük koz!

        Rakamlardan da anlaşılacağı üzere, küresel ticaretin (hala) en geçerli akçesi ABD Doları ve uluslararası arenada ödeme yapmak ya da menkul kıymet almak için üye olunmak zorunda kalınan platform da SWIFT.

        Başkan Trump’ın ABD’de göreve gelmesinden sonra uluslararası ilişkilerde çok sık kullandığı “Ekonomik Yaptırım” tehdidi büyük ölçüde “ABD Doları'nın küresel ticaretteki gücü ve Swift sistemine” dayanıyor.

        Dijital paralar bu üstünlüğe son verebilir mi?

        Bir çok ülkenin Merkez Bankası (örnek Singapur, Kanada, Avrupa Merkez Bankası) blockchain üzerine kurulmuş platformlarda, akıllı kontratlar ve dijital paraların devreye girmesiyle;

        -ABD Doları kullanmadan

        -SWIFT sistemine takılmadan,

        ticaret yapılabilmesi için çalışmalar yürütüyor.

        Bu çalışmaların en somut örneği, son 1 aydır Çin’de devreye giren ve 5 eyalette halihazırda günlük hayatta kullanılan Çin Dijital Yuanı yani DCEP.

        Çin, Dijital Yuan’ı devreye sokarken ilk önceliği; yerel ekonomideki gereksinimleri karşılamak ve eğer bu işin dışında kalırsa tahmini oluşacak riskleri bertaraf etmekti.

        Çin’de günlük hayatta, mobil uygulamalardan (başta AliBaba Grubuna bağlı AliPay ve Tencent Grubuna bağlı WeChat pay olmak üzere) yapılan ödemeler, GSYH’nın yüzde 16’sına ulaşmış durumda. Bu oran AB’de sadece yüzde 1. Bu platformlarda geçerli olacak ve arkasından teminat olarak Çin Merkez Bankasının bulunacağı dijital paranın çıkartılması bu resimde son derece makul görünüyor.

        REKLAM

        Diğer taraftan Bitcoin, Ether gibi kripto paraları, merkeziyetçi olmaması ve takip edilemediği için yasaklayan Çin “kontrol edebileceği bir dijital para” yaratarak, kripto paraların yaratacağı tehdidi de bertaraf etmeye amaçlıyor.

        Çin içeride dijital Yuan’ın kullanımını yaygınlaştırdıktan sonra, bu sistemi başta petrol ticareti yaptığı İran ve Rusya gibi ABD’nin yakın markajında olan ülkelere önerecektir.

        Çin’den başlayıp Avrupa’ya kadar giden Kuşak Yol Projesi üzerindeki ülkelerde de, zaman içerisinde Dijital Yuan’ın kullanımının artması hedefleniyor.

        Facebook’un çıkartmaya hazırlandığı Libra da, ABD Doları'nın tahtını sallayabilecek bir başka stable coin girişimi.

        Geçen sene devreye girmesi gereken ancak ABD Hazinesi'nden ve Merkez Bankası'ndan aradığı desteği bulamayan projenin devreye girmesi ileri attı. Ancak son dönemde yeni katılımcıların eklenmesiyle Libra projesi yeniden ivme almış durumda.

        Aslında Çin’in dijital Yuan’ı hızlandırıp bir an önce günlük hayata sokmasının nedeni de, Facebook’un Librası.

        Geçen sene Facebook “Libra ismiyle bir stable coin çıkartıyoruz. ABD Doları, İngiliz Sterlin’i, Euro ve Yen’den oluşan bir sepete endeksli olacak ve bağımsız bir konsorsiyum tarafından yönetilecek” açıklaması yaptığında, Pekin’de alarm zilleri çaldı. Çin, Libra’nın başarılı olması ve uluslararası kabul görmesi durumunda ülkeler üstü bir para birimi statüsüne ulaşabileceği ve bu durumun da Çin’i tehdit edeceğini düşünüyordu. Bu sebeple Dijital Yuan projesini hızlandırdılar ve Libra’dan önce sisteme soktular.

        2020 sonrasının sihirli formülü “ dijital paralar ile ticaret”

        Küresel sistemden Covid-19’un getirdiği büyük ekonomik tahribatın da etkisiyle ezberler bozuluyor, yıllar önce kurulmuş sistemler sorgulanıyor.

        Çünkü pasta küçüldü ve kimse masadan aç kalkmak istemiyor.

        Küresel ekonominin lokomotifi olan küresel ticaretin de bu değişimden azade kalmasını beklememeliyiz.

        Blockchain teknolojisi ve akıllı kontratlarla eşleştirilmiş dijital paralar 2020 sonrası küresel ticarette sihirli sözcükler olacak.

        Yazı Boyutu

        Diğer Yazılar