Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Geçen hafta bu köşede dijital ekonomideki gelişmelerden bahsetmiştim. Dünyayı sarsan gelişmelerden biri olan blockchain (blok zinciri) teknolojisinden biraz bahsetmiş ve dijital alanda faaliyet gösteren şirketlerin mevcut platformlarını blockchain teknolojisiyle buluşturmak için yaptıkları girişimlerden örnekler verdim.

        Blockchain teknolojisi bir bakıma nesnelerin interneti (Internet of things/ IoT) olarak adlandırılan bir başka sürecin sonucunda ortaya çıkmış. Nesnelerin interneti, internet vasıtasıyla üretim hattında ya da servis ağında ilgili programların, bilgisayarların insan vasıtası olmadan belli protokoller çerçevesinde konuşması, karar alması olarak yorumlanabilir. Örneğin, bir şirkette birbirine daha önce verilmiş protokollerle bağlı üretim merkezi, dağıtım ve satış sistemlerinin olduğunu düşünelim. Satış departmanından gelen günlük raporların üretim bandındaki yazılımlar tarafından değerlendirilmesi sonucu otomatik olarak üretim hattında düzenleme yapılıyor. Böylece aracı olmadan verimlilik esas bir zincir yaratılmış oluyor.

        Peki blockchain teknolojisinin bununla ne alakası var?

        Bildiğiniz üzere blockchain platformlarının bir sonucu olarak ortaya çıkan dijital paraların en meşhuru “Bitcoin”. Blockchain uygulaması sayesinde aracı olmadan bir kullanıcıdan diğerine Bitcoin yollayabilirsiniz. Bitcoin bu özellik sayesinde çok popüler oldu ve dolaşımdaki toplam Bitcoin değeri 80 milyar doları geçti.

        Ancak blockchain teknolojisinin kapasitesi sadece aracısız para göndermekle sınırlı değil. Bu teknoloji sayesinde, birden fazla kullanıcının bir araya geldiği, daha önceden belirlenmiş şartlar sağlandığından kullanıcılar arasında ürün, servis ya da para değişimini (token) yapabilme şansına da sahipsiniz. Blockchain teknolojisi kullanılarak yapılan bu işlemlere “Akıllı Kontratlar” (smart contracts) deniyor.

        Bir örnek verelim. Aracınızı kiralamak istiyorsunuz. Bunu yaparken de dijital para birimi (burada akıllı kontrat uygulaması ile uyumlu çalışan para birimi Bitcoin değil Ethereum) ile yapacağınızı kabul ediyorsunuz.

        Blockchain teknolojisini kullanan bir web sitesi üzerinden aracınızın özelliklerini yazıp, fiyatını Ethereum olarak belirlersiniz. Kiralamak isteyen kişi de dijital parasını sisteme yollar. (Bitcoin yollayıp Ethereum’a çevrilebilir). Akıllı kontrat burada devreye girer ve kiralama gerçekleşip daha önce sisteme belirtilen protokoller yerine gelince parayı alıcının hesabına geçer. Eğer kiralama işlemi gerçekleşmezse (protokoller her iki tarafı da koruyor) para geri iade edilir.

        Görüldüğü gibi aracı yok (aracılık maliyeti yok), yediemin görevini görecek bir yetkiliye gerek yok, kişiden kişiye olduğu için de daha avantajlı fiyatlar ortaya çıkabiliyor.

        Evet, bu kadar anlattıktan sonra sadede gelelim... Meşhur Bitcoin 5.000 doları aşan fiyatıyla herkesin aklını çeliyor. Etrafımda “Bitcoin çok gitti. Ethereum ya da Ripple mı alsak?” sorularını çok sık duyuyorum.

        İki haftadır yazdığım yazılarda aslında bir konuya dikkat çekmek istedim: “Konu, Bitcoin ya da diğer kripto paralar değil.” Teknoloji, özellikle dijital teknoloji “günümüzün geçer akçelerini” yerle bir ediyor. Yakın zamanda birçok iş için bankaya, notere, sigorta şirketine, araç kiralama ofislerine gitmeyeceğiz. Fiziksel anlamda gitmekten bahsetmiyorum. Onların sundukları birçok ürünü kullanmak yerine farklı şekillerde alışveriş edeceğiz, çoğu zaman da “birbirimizden almaya” başlayacağız.

        Bunun için önce bu gelişmeleri ve teknolojiyi öğreniyor ve takip ediyor olmamız gerekiyor. Yoksa bugün Bitcoin çıkar yarın Litecoin. Ve biz onların arkasından konuşmaya devam ederiz.

        Yazı Boyutu

        Diğer Yazılar