Faiz artışı doları keser mi?
24 Eylül Türkiye için kırılma tarihi olabilirdi. Normalde AB Liderler Zirvesi Doğu Akdeniz ve Türkiye özel gündemiyle toplanacaktı. Karşı taraf AB’nin içinde ve karar mekanizmasında, lehimize bir sonuç çıkmazdı. Ancak diplomatik kanallar ve politik manevralar devreye girdi ve zirve ertelendi.
-Merkez Bankası faiz kararında dolaylı yollardan ilerlemeye devam etmesi ikinci kırılmayı yaratabilirdi. Burada da TCMB piyasaları şaşırtarak faizleri doğrudan artırdı. Enflasyon riskinin farkında olduğunu ve zor durumla karşılaşınca faizleri artırabileceğini gösterdi.
FİYATLAMA 14.00 ÖNCESİ BAŞLADI
-Faiz kararı ile hatta karardan önce dövizde güçlü satışlar yaşandı. Güne 7.70’ten başlayan ve 7.72’ye çıkan dolar faiz kararının açıklanmasına 15 dakika kala 7.70’den girdi. Ama faiz kararına yaklaştıkça sert satışlarla karşılaştı. Saat 14.00 olduğunda dolar kuru 7.64 düzeyine inmiş olarak faiz kararını karşıladı.
-Dolar/TL kuru faiz kararının açıklanması ile dakikalar içinde 7.55’e kadar düştü. Daha sonra yeniden toparlanarak 7.60’ın üzerinde bir seyir izledi. Benzer durum borsada alım yönünde gerçekleşti. Borsanın günlük değer artışının yaklaşık yarısı, yüzde 0.7’si TCMB kararı açıklanmadan önceki 5 dakika içinde gerçekleşti.
-Doğrudan faiz artırımı beklenmeyen toplantının bitimine doğru gerçekleşen fiyat hareketleri dikkat çekici. Ya açıklamaya dakikalar kala piyasalar tahminlerini değiştirdi, ya da birileri ortaya bir dedikodu yaydı ve piyasaların davranışı bir anda değişti. Saat 14.00’te açıklanan karar ise son dakikalardaki fiyat hareketlerini teyit eder yöndeydi.
BİR ÇIKIŞ KAPISI ARALANDI
-Salı günü AB’nin erteleme kararı, iki gün sonra Merkez Bankası’nın faiz kararı 24 Eylülü çifte kırılma tarihi olmaktan çıkardı. Arka arkaya gelen iki gelişmenin sonucunda negatif döngüye düşmekten kurtulduk.
-Jeopolitik riskin azalması ve faiz artırımı piyasaları yatıştırmasına yatıştırdı, kur artışının önünü şimdilik kesti, ekonomi yönetimine de zaman kazandırdı. Böylece döviz rezervleri ve kur artışı kaynaklı yaşanan tıkanıklığın önüne bir çıkış kapısı açtı.
SADECE FAİZ ARTIRMAK YETMEZ
-Ancak durumu kurtarmak için, kapıdan dışarı çıkmak ve yolda ilerlemek gerekiyor.
İşte bunu tek başına ve sadece iki puanlık faiz artırımı yetmez.
-Gerçi faiz artırımında yeni ayarlamalar yapılabilir. Çünkü artırılmış düzeyiyle yüzde 10.25’e çıkan TCMB politika faizi, gerçekleşen enflasyonun da, yıl sonu için beklenen enflasyonun da hala altında.
-Faizler artırılsa bile çıkış yolunda ilerleme için, faiz ve finansal önlemlerin dışında bir şeylerin yapılması gerekiyor.
NE YAPILMALI?
-Öncelikle güvenin yeniden kazanılması lazım. Bu da ortaya yeni bir program koymaktan ve yapısal reformları yapmaktan geçiyor. 3 yıllık orta vadeli planın açıklanacak olması bu konuda iyi bir fırsat.
-İlk kez de 2023 yılı hedef ve tahminlerini kapsayacağından ayrıca önemli.
-Faiz kararının yanına güveni kazanacak ve normalleşmeyi sağlayacak yeni bir yol haritası eklenir ve uygulaması da yapılırsa pozitif gelişmelerin devamını getirebiliriz.
-Ancak bu durumda faiz artırımına da ince ayarlar yaparak, yılın geri kalan dönemini döviz kurunda yeni sıçramalara yol açmadan, yatay dalgalı bir seyirle kapatabiliriz.
