Parmak emme alışkanlığına engel olmanın yolları

Diş izini bozabiliyor

Sürekli veya kronik olarak, parmak ve emzik emmek, çocukların diş izinde ve ısırıklarında ciddi bozulmaya neden olabiliyor. Bu hasarlardan biri, dişlerin aralık kalması ve çene normal bir şekilde kapandığında dişlerin üst üste oturmaması durumu. Bu, konuşma bozukluğu ve yeme sorunlarına yol açabilen ciddi bir sorun. Diğer hasar ise alt ve üst dişlerin normalin tersine, alt dişlerin üst dişler üzerine binmesi ki çene kemiklerinin gelişimini olumsuz etkileyen bir sorun. Çeneyi ve diş yapısını düzeltmek için uzun süreli tel tedavisi gerekiyor.

Neden parmak emiyorlar?

Bebekler dünyaya doğal emme refleksiyle gelirler. Bu anne sütünü emebilmeleri için gerekli ve öğrenilmeyen bir davranıştır. Annesini emmediğinde de bebekler, özellikle uyurken bu emme hareketini sürdürme eğilimi gösterirler ve parmaklarını emerler. Bu davranış bebeğin kendisini güvende hissetmesine yardımcı olur. Müdahale edilmediğinde parmak emmek yıllar içinde alışkanlığa dönüşebilir.

Ne zaman vazgeçirmek gerekiyor?

Çocukların büyük çoğunluğu 6-7 aylıktan 2 ile 4 yaşında kadar emmeği bırakmış olurlar. 5 yaşındaki çocukların ortalama %10-15’inde parmak emme alışkanlığı olduğu belirtiliyor. 4,5 yaşını geçtikten sonra, bir başka deyişle parmak emmenin zararlı etkileri ortaya çıkmadan önce harekete geçmek gerekiyor. Diş doktorları, bebeklik dişlerinin dökülüp kalıcı dişler çıkmaya başlamadan önce bu alışkanlıktan kurtulmanın, hasar oluşmasını engelleyebileceğini belirtiyorlar. Özellikle grip ve soğuk algınlığı dönemlerinde ellerini ağızlarına sokmalarına izin vermemek gerekiyor.

Nasıl vazgeçirebiliriz?

Çocukları zorlayarak, kızarak ve cezalandırarak herhangi bir davranışı yapmalarını ya da yapmamalarını sağlayamayız. Bir çocuğu, bir davranıştan vazgeçirmenin tek yolu ikna etmek. Çocuğunuzla konuşarak, bırakmayı istemesi için inandırmaya çalışabilirsiniz. Eğer çocuğunuz da parmak emmeyi bırakmak konusunda sizinle hemfikir olursa, o zaman işler biraz daha kolaylaşacaktır.

Ödül koyun

Çocuğunuzla anlaşma yapın ve parmak emmeden geçirdiği süreyi bir ödüle çevirin. Eğer bütün gün parmak emmezse, akşam yatmadan önce hikaye okumak ya da 15 dakika daha geç yatağa gitme izni almak gibi… Parmak emmeden geçirdiği her gün için bir yıldız çıkartması kazanma hedefi koyun. Süre uzadıkça alışkanlık olmaktan çıkacaktır.

Tetikleyiciyi engelleyin

Parmak emmeyi bırakmış çocuklarda bir endişe ve stres anlarında bu hareketin tekrar görülmesi sık karşılaşılan bir durum. Parmak emmeyi tetikleyecek stresi engellemek, davranışın ortaya çıkmasının önüne geçmek mümkün. Özellikle uykuya geçmeden önce rahatlatmak, sarılarak uykuya dalmasını sağlamak, sakinleştirici ve güven verici şekilde konuşmak işe yarayabilecek yöntemler.

Yapmaması için uyarın

Çocuğunuzu parmağını emerken gördüğünüzde nazikçe uyarmak ve yapmamasını söylemek da bırakmasına yardımcı olur. Çocuk, çoğu zaman parmağını ağzına götürdüğünü fark etmez ve bilinçsizce yapar. İlgisini nazik bir uyarı ile çekmek gerekir. Ancak eleştirmek, kızmak, bağırmak tam tersi etki yaratacağından bu tarz müdahalelerden kaçınmak son derece önemlidir.

Diş doktorunuzdan yardım isteyin

Diş doktorunuz, özellikle de çocuğunuzun sevdiği biriyse, parmak emmekten vazgeçirmek konusunda etkili olabilir. Konuşarak neden parmak emmesi gerektiğini anlatabilir, olası zararlarından korkutmadan bahsedebilir. Doktorlar, çocukların gözünde çok önemli insanlardır çünkü onları iyileştirirler, dolayısıyla da onların sözlerini dinlemeye yatkın olurlar.

Tavsiye edilmeyen yöntemlerden kaçının

Parmak emmeyi bırakmak için halk arasında uygulanan ancak tavsiye edilmeyen yöntemler de mevcut. Bunlar çocuğun yatarken kollarını bağlamak, ellerine çorap geçirmek gibi zorlayıcı müdahalelerdir. Unutmayın ki çocuğunuz bir alışkanlığı bırakmaya çalışıyor. Bu tıpkı yetişkinlerin benzer kötü alışkanlıkları, söz gelimi sigarayı bırakma süreci gibidir. Çorap, bağlama gibi yöntemler zorlayıcıdır ve çocukta strese ve sinire neden olabilir. Ayrıca baskı yapmak da alışkanlığı bırakmasını zorlaştırır.