Koronavirüs Avrupa'da mutasyona uğradı!
Koronavirüsün Avrupa'ya girdikten sonra mutasyona uğradığını kaydeden Sinir Bilim ve Genetik Uzmanı Doç. Dr. Çağhan Kızıl, "Neredeyse tüm Avrupa'daki virüs bu mutasyona sahip. Çin ve Amerika'daki virüslerde bu mutasyon çok daha az oranda. Bu bize, virüsün Avrupa'ya girdikten sonra içeride çoğaldığını, dış temastan çok yerel yayılımla arttığını anlatıyor olabilir. Türkiye'de de eğer virüs sekansları çıkartılabilirse, virüsün nereden geldiğini ve nasıl yayıldığını bulabiliriz" diyerek, virüsün evrimleşme sürecinin hala devam ettiğini söyledi
Koronavirüste genetik analizlerin önemine dikkat çeken Doç. Dr. Çağhan Kızıl, "Genetik analizler bize birçok şeyi anlatabilir. Öncelikle virüsün yapısını, genetik dizinini ve buradaki işlevsel proteinleri bize anlatır. Proteinler virüsün işlevini kontrol eden ve sağlayan yapılardır. Bu nedenle, Çin’de Ocak ayı başında çıkartılan genetik dizin, şu anda dünya tarafında referans olarak kullanılıyor. Ancak virüs her yayıldığı kişide kendisini çoğaltırken mutasyonlar da biriktiriyor. Her ülkedeki hastalardan örnekler alınarak bu mutasyonların kategorizasyonu yapılmış" dedi.
Almanya'da Helmholtz Topluluğu ve Dresden Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi / CMCB (Center for Molecular and Cellular Bioengineering)'ndenSinir Bilim ve Genetik UzmanıDoç. Dr. Çağhan Kızıl, "Yaklaşık 2000 hastadan alınan virüs çeşitleri bize virüsün hangi bölgelerinde değişim olduğunu gösteriyor. Buna göre neredeyse her ülkedeki virüslerin nereden geldiğini, hangi diğer ülkelerin virüsleriyle benzerlik gösterdiğini bulabilme şansımız var yani bu bize virüsün hangi yollarla ve nereden ülkelere girdiğini anlatabiliyor" diye konuştu.
KORONAVİRÜS AVRUPA'YA GİRDİKTEN SONRA MUTASYONA UĞRADI
Doç. Dr. Çağhan Kızıl, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bugüne kadarki çalışmalarda virüsün S, E, M, N, RTC ve diğer bazı proteinleri olduğu bulundu. Bunlar, önceden bildiğimiz SARS ile çok benzer. S protein virüsün hücreyi enfekte etmek için kullandığı protein. Bu S proteininin üzerinde de bazı mutasyonlar var. Bu mutasyon virüs Avrupa’ya girdikten sonra gerçekleşti ve neredeyse tüm Avrupa’daki virüs bu mutasyona sahip. Çin ve Amerika’daki virüslerde bu mutasyon çok daha az oranda. Bu bize, virüsün Avrupa’ya girdikten sonra içeride çoğaldığını, dış temastan çok yerel yayılımla arttığını anlatıyor olabilir. Türkiye’de de eğer virüs sekansları çıkartılabilirse, virüsün nereden geldiğini ve nasıl yayıldığını bulabiliriz.Ayrıca virüse karşı geliştirilecek antikor tedavilerinde de virüsün yapısı önemli. Çünkü bir küçük değişiklik bile epitop dediğimiz antikor bağlanma bölgesinde bir değişikliğe yol açabilir ve bazı antikorlar bazı virüs tiplerine karşı koruyuculuk sağlamayabilir. Dolayısıyla Türkiye’deki virüsün genetik dizinini bilmek ileride bize hem tedavide hem de yayılım yollarını bulmada yardımcı olabilir."
"EVRİMLEŞME SÜRECİ HALA DEVAM EDİYOR"
Virüsün mutasyona uğradığını ve bu durumun virüsün evrimsel olarak bulunduğu ortamdaki adaptasyonunu değiştirebileceğini kaydeden Doç. Dr. Kızıl, sözlerine şöyle devam etti: "Bu değişimlerin virüs ve insanlık için ne anlama geldiğini şu anda tahmin etmek mümkün değil. Zaten güç ve zayıflıktan çok, virüs için mutasyonlar konaklarındaki bağışıklık sisteminden kaçmada onlara yarar sağlayan bir durum.
Örneğin, grip virüsü influenza yüksek oranda mutasyon geçirir ve bazen bir seneki virüsün dış yüzeyindeki proteinler bir diğer senedekilerden biraz farklıdır. Bu farklılıklar insanların bağışıklık sistemindeki antikorların virüsü bir diğer sene tanıyamamasını bile sağlayabilir. Bu nedenle grip aşıları çoğu zaman kısa süre için etkilidir. SARS-CoV-2 için bu sürecin nasıl olacağını göreceğiz.
Bu evrimleşme süreci hala devam ediyor. Her yerde mutasyon yaşanıyor ancak bunlardan bir tanesi, S proteinin içindekilerden bir tanesi Avrupa merkezli. Virüsün mutasyona uğramasının sonucunu şu anda kestirmek mümkün değil. Hücreye giriş için bu mutasyon virüse bir avantaj sağlayabilir ya da onu daha zayıf hale getirebilir veya tamamen nötral kalabilir. Bunun hakkında yorum yapmak icin elimizde yeterli bilgi yok. Uzun erimli hücre biyolojisi ve moleküler çalışmalar bize bunların sonucunu verecek."
YENİ EKLENEN BELİRTİLER MUTASYONUN BİR SONUCU MU?
Koronavirüsün farklı belirtilerinin ortaya çıkması virüsün mutasyona uğramasıyla mı ilgili sorusuna Doç. Dr. Kızıl, "Hayır, bunlar direkt olarak en azından şu aşamada mutasyona bağlanamaz. Bu semptomlar daha önce başka yerlerdeki enfeksiyonlarda da görülmüştü, örneğin Çin’de" yanıtını verdi.
"BU UZUN BİR SÜREÇ OLACAK"
Koronavirüs Çin'de 2019'un Aralık ayında tespit edilmişti ve Çin, yeni yeni normal hayatlarına dönmeye hazırlanıyor. Çin bizim için bir referans olabilir mi sorusuna ise Doç. Dr. Kızıl, şu yanıtı verdi: "Evet, maalesef bu uzun bir süreç olacak. Etkili karantina önlemlerini alamadığımız ve testlerle enfekte kişileri ortamdan uzaklaştıramadığımız için bizde daha uzun bir süreç olabilir ve bu hem sağlığa hem de ekonomiye büyük zararlar verebilir."
