2020 Patara'nın yılı olacak

Dünyanın uygarlıklarına öncülük etmiş Likya Birliği'nin başkenti Patara, Noel Baba olarakbilinen Aziz Nikolas'ın mezarının bulunduğu yer olarak bilinir.

Mitolojiye göre ise Patara, güneş ve sanat tanrısı Apollo ile ay ve avcılık tanrıçası Artemis'in de doğum yeri.

Ayrıca caretta carettaların milyonlarca yıldır yumurtlarını bırakıp yavruladıkları uçsuz bucaksız kumsallarıyla binlerceturistin uğrak yeri.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 2020 yılını Patara Yılı ilan etmesinden herkes memnun. Herkesin bildiği bir yerin, bir kere daha hafızalarda yer edinmesi turizm için çok büyük avantaj sağlayacak. Antalya'nın genelinde 30'a yakın antik kent var. En önemlilerinden biri de 2 bin yıllık antik kent Patara. Patara'da insan yaşamına dair 6 bin yıl öncesine ait izlervar. Patara ile antik kentlerin ön plana çıkarılması, Türkiye'de deniz, kumi güneş haricinde kültür, tarih, gastronomi turizminin de olduğunu anlatmak ülke imajına çok daha fazla katkı sağlayacak.Geçen yıl antik kenti 300 bin kişi ziyaret etmişti. Patara, turizm açısından çok büyük bir potansiyele sahip. Bu kararla rakamın 2020'de 1 milyonu bulması bekleniyor.

Anadolu kültürünün tamamıyla kendine ait ve özgün olduğunu ifade eden Işık, "Tüm dünyada uygarlık adına bildiğimiz her şey bu coğrafyada yaratılmıştır. Göbeklitepesi, Troyası, Patarası ile Anadolu, uygarlıklar üreten bir coğrafyadır." ifadelerini kullandı.

Patara'daki kazılarda gün yüzüne çıkarılanlar arasında yer alan "dünyanın ilk demokratik meclisi" olarak kabul edilen Likya Birliği Meclisi, 6 bin kişilik amfitiyatro, ana cadde, hamamlar, bazilika, kiliseler, Patara takı, Neron deniz feneri başta olmak üzere birçok yapı ve eser, klasik arkeolojinin yanında Doğu Roma ve Orta Çağ araştırmalarıyla dinler tarihine de ışık tutuyor.

Kentte 13 kilise bulunuyor. Hristiyanlık tarihi açısından da çok önemli. Limanıyla, deniz ticaretiyle Likya'nın dünyaya açılan kapısıydı.

Ayrıca antik kentteki kazılar, "Noel Baba" olarak bilinen Aziz Nikolas'ın da 4'üncü yüzyılda Patara'da doğduğuna ve çocukluğunu burada geçirdiğine işaret ediyor. Kilise hiyerarşisi içinde yükselen Aziz Nikolas'ın, Demre'ye piskopos olarak gönderildiği ve burada yaşamını yitirdiği biliniyor.

Dünyanın kalıntıları bulunan en eski deniz feneri de Patara'da yer alıyor. 5 katlı bir apartman yüksekliğinde olan ve üzerindeki bronz yazıta göre İmparator Nero zamanında M.S. 64-65 yıllarında yapılan fenerin büyük kısmı halen ayakta bulunuyor.

Anadolu'dan Roma'ya nakledilen tahılların depolandığı ve saklandığı bir liman olan Patara antik kenti, şehre yaklaşık 20 kilometre uzaklıktan gelen su yoluyla da dikkati çekiyor.

Patara Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarının başkanı Prof. Dr. Havva İşkan Işık, tek amaçlarının dünyanın uygarlıklarına öncülük etmiş Likya Birliği'nin başkenti Patara Antik Kenti'nin UNESCO kalıcı listesine girmesini sağlamak olduğunu vurguluyor. "Burası, medeniyetlerin adeta beşiği, Anadolu'nun en özel kentlerinden birisi""Tüm dünyada uygarlık adına bildiğimiz her şey bucoğrafyada yaratılmıştır. Göbeklitepesi, Troyası, Patarası ile Anadolu, uygarlıklar üreten bir coğrafyadır"

M.Ö. 1. yüzyılın ortalarında 23 kentten oluşan Likya Birliği'nin, Teke Yarımadasında Fethiye'den Antalya'ya uzanan bölgede egemenlik alanının bulunduğunu ifade eden Işık, Likyalıların Anadolu'da kendine özgü bir kültürünün olduğunu kaydetti.

Patara Antik Kenti Nerededir?

Patara Antik Kenti Fethiye-Kalkan arasında Xanthos Vadisi'nin güneybatı ucunda bugünkü Ovagelemiş Köyü'nde yer almaktadır ve Likya'nın en önemli ve en eski şehirlerinden biridir. Akdeniz Üniversitesinden Prof. Dr. Fahri Işık ve ekibi tarafından 1988 yılından beri kazıları sürdürülen Patara Antik Kenti, arkeolojik ve tarihsel değerlerinin yanında Akdeniz kaplumbağaları Caretta-Carettaların milyonlarca yıldır yumurtalarını bırakıp yavruladıkları ender sahillerden biri olması ile de ayrı bir öneme sahiptir.

Patara Antik Kenti Tarihi

İ.Ö.13'üncü yüzyıla ait Hitit metinlerinde şehrin adı Patar olarak geçmektedir. Tepecik Akropolü'nde ele geçen seramik parçaları, Orta Tunç Çağı özelikleri içerirken, yine Tepecik'in doğu yamacı eteklerinde ortaya çıkarılan, Demir Çağı öncesine ait taş balta Patara'nın tarihinin ne kadar eskilere gittiğini göstermektedir. Xanthos Vadisi'nde denize açılabilecek tek yer olması nedeniyle tarih boyunca önemli kent olma özelliğini her çağda devam ettirmiş olan Patara'nın yazıt ve sikkelerde Likya dilindeki adı Patara olarak geçer.

Patara İ.Ö. 3'üncü yüzyılda Ptolemaios egemenliğine girmesiyle Likya'nın önder kenti durumuna gelir. İ.Ö. 2'nci yüzyılın başında Likya'nın Seleukos Krallığı tarafından kontrol edilmeye başlanmasıyla Patara, Likya'nın başkenti gibi kabul görür. Bu durum Patara'nın Roma'ya karşı özerkliğini ve Rhodos'a karşı da bağımsızlığını kazandığı İ.Ö.167/168 yılında resmileşir ve Patara Likya Birliği'nin başkenti olur. Başkentte Helenistik Dönem'de inşa edilen Meclis Binası ve Tiyatro gibi anıtsal yapılar bu tarihsel süreçle paralellik gösterirler. Roma egemenliğine geçtikten sonra da önemini yitirmeyen Patara, Roma Valiliklerinin adli işlerini gördüğü bir merkez oluşu yanında Roma'nın doğu eyaletleriyle bağlantısını kurduğu bir deniz üssü olarak da önemini korumuştur. İ.S. 43 yılında Likya, Roma eyaleti olurken, İS. 74'de Likya ile Pamphylia birleştirilerek tek eyalet haline getirilir ve Patara'nın başkentliği devam eder.

Apollon'un önemli bir kehanet merkezi olarak ün yapmış olan Patara aynı zamanda Anadolu'dan Roma'ya nakledilen tahılların depolandığı ve saklandığı bir limandır. Bizans Dönemi'nde de önemini devam ettiren kent Hristiyanlar için önemli bir merkez olmuştur. "Noel Baba" diye anılan Saint Nicholaos, Pataralı'dır. Ayrıca St. Paul Roma'ya gitmek için Patara'dan gemiye binmiştir. İmparator Konstantin'in başkanlık ettiği İ.S. 325'teki İznik Konsülü'nde Lykia'nın tek imza yetkilisi Piskopos Eudemos'un Patara Piskoposu oluşu kentin bu devirde de gözde oluşunun kanıtıdır. Ortaçağ boyunca önemini sürdüren Patara, Türklerin gelmesiyle de önemli bir merkez olarak günümüze ulaşmıştır.

Şehre günümüz kalıntılarına giriş, görkemli ve çok iyi korunmuş Roma Zafer Takı'ndan yapılmaktadır. İ.S. 100 yıllarında bölge valisi adına inşa edildiği, kitabelerinden anlaşılmaktadır. Tak'ın batısındaki tepenin yamaçlarında, Likya tipi lahitlerin bulunduğu mezarlık alanı uzanır. Kentin en güney ucunda Kurşunlu Tepe'ye yaslanmış olan tiyatronun depremden sonra İ.S. 147 yılında yeniden inşa edildiği yazıtlardan anlaşılmaktadır. Tiyatronun yaslandığı Kurşunlu Tepe şehrin genel görünümünün seyredildiği en güzel köşedir. Buradan şehrin diğer kalıntıları; Vespasian Hamamı, Korinth Tapınağı, ana cadde, liman ve tahıl ambarı rahatlıkla izlenebilir. Tepenin kuzeybatısındaki bataklığın arkasındaki tahıl ambarı (granarium), Patara'nın günümüzde kalmış anıtsal yapılarından biri olup, İmparator Hadrian ve eşi Sabina tarafından İ.S. 2.y.y.'da yaptırılmıştır. Tiyatronun kuzeyinde Likya Birliğinin başkenti olan Patara'nın, toplantılara ev sahipliği yaptığı Parlamento Binası yer almaktadır. Şehrin suyu yaklaşık 20 kilometre kuzeydoğusundaki İslamlar Köyü yakınlarında, Kızıltepe yamacındaki kayalıktan getirilmiştir. Kaynakla şehir arasında, Fırnaz iskelesinin kuzeyindeki; mahallen "Delik Kemer" olarak adlandırılan bölüm ise su yollarının en anıtsal bölümüdür.

Patara'ya Nasıl Gidilir?

Kaş'tan ve Kalkan'dan Patara dolmuşları ile ulaşılabilir.

Patara Antik Kenti Ziyaret Saatleri Yaz Dönemi: 08:30-19:30 (15 Nisan-2 Ekim)

Patara Antik Kenti Ziyaret Saatleri Kış Dönemi: 08:30-17:00 (3 Ekim-14 Nisan)

Patara Antik Kenti Tatil Günleri: Dini bayramların ilk günü öğlene kadar.