Grip ve zatürre aşıları Alzheimer hastalığı riskini düşürüyor mu?
Yapılan çalışmalar, grip ve zatürre aşılarının vücudun bağışıklık sistemini unutkanlığa karşı savaşmaya hazır hale getirdiğini bildiriyor. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı'ndan Prof. Dr. Derya Uludüz yazdı
Kış yaklaşıyor. Covid-19 hastalığına yakalanma açısından çember daralıyor izlenimi kaçınılmaz görünüyor. Özellikle 60 yaş üzeri ve risk faktörüne sahip kişiler için durum daha önemli. Kış aylarında bizi bekleyen diğer tehlike ise grip ve zatürreye yakalanma riski. Bu hastalıklar bağışıklık sistemimizi olumsuz etkileyerek bizi aynı zamanda Covid-19 açısından tehlikeye sokuyor. Grip ve zatürre aşısı yaptıralım mı sorusu bugünlerde epey gündemde. Sağlıklı kişiler bir yana 60 yaş üstünde aşıların yapılması için bakın pek yakında yeni heyecan verici bir haber yayınlandı.
Bu yıl Uluslararası Alzheimer Hastalığı Konferansında sunulan iki büyük çalışma, grip ve zatürre aşılarının daha düşük Alzheimer hastalığı riski ile bağlantılı olduğunu gösterdi. Bu bulgu grip ve zatürre aşılarının Alzheimer riskini azalttığına ve hatta hastalık başlangıcında gecikme sağladığına ilişkin daha önceki kanıtlara dayanan heyecan verici bir sonuç. Çalışmaların ilki, grip aşılarının daha düşük Alzheimer hastalığı riski ile ilişkili olduğunu gösterdi. 60 yaşın üzerindeki 9.000'den fazla kişide ilişki araştırıldı ve elde edilen bulgular 60 yaşını doldurduktan sonra grip aşısı olup Alzheimer teşhisi konulmayanların verileri ile karşılaştırıldı. Her iki grup sigara öyküsü, obezite, diyabet, kalp ve damar hastalığı, eğitim, yaş açısından benzer özelliklere sahipti. Sonuçlar daha fazla aşılamanın daha az Alzheimer hastalığı riski anlamına geldiğini söylüyor.
GRİP VE ZATÜRRE NÖRODEJENERASYONA NEDEN OLABİLİR Mİ?
Duke Üniversitesi ve Kuzey Carolina Üniversitesi'ndeki araştırmacılar tarafından sunulan ikinci çalışma ise, zatürre aşısı ile Alzheimer riski arasındaki ilişkiyi inceledi. Ekip, cinsiyet, ırk, eğitim ve sigara içme gibi faktörlerin etkilerini kontrol ederek 65 yaş üstü 5.000'den fazla kişinin tıbbi kayıtlarını analiz etti. Çalışmaya dahil edilen kişilerin bir kısmında, Alzheimer için genetik risk faktörü mevcuttu. 65-75 yaşları arasında zatürre aşısı yaptırmanın, Alzheimer gelişme riskini yüzde 25 ila yüzde 30 oranında azalttığı bildiriliyor ve zatürre aşısı ileri yaş yetişkinler için koruyucu gibi görünüyor.
Her iki çalışmanın araştırmacıları elde ettikleri bulguları açıklayan biyolojik mekanizmaları belirlemeye çalışıyor, ancak şimdiden bazı teoriler var. Alzheimer hastalığı ile virüs, bakteri ve mantarlar dahil olmak üzere pek çok farklı türde patojen ilişkilendirildiğinden, yapılan aşıların insan beynini yıpranmadan koruyarak fayda sağlayabileceği öne sürülüyor. Bazı aşılar, belirli bir hastalığa karşı korumanın ötesine geçen, insan sağlığına faydalı etkiler gösterebiliyor, bunun nedeni, bağışıklığı geniş ölçüde güçlendirmeleri olabilir ve beynin bağışıklık sisteminin Alzheimer hastalığında özellikle beynin mikroglial hücrelerinde oluşan bozulmalarda önemli rol oynadığını ve bu nedenle beyin bağışıklık sisteminde etkilenmenin bilişsel gerilemenin önemli bir sebebi olabileceği savunuluyor.
Referans: https://www.alz.org/aaic/releases_2020/vaccines-dementia-risk.asp
