Ezbere kütletme sakat ediyor!
Sosyal medyanın etkisiyle halk arasında "kütletme tedavisi" olarak bilinen kayropraktik yöntemine talep arttı. Ancak yapılan yanlış uygulamalar, çeşitli sorunlara yol açabiliyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Mustafa Çorum, kayropraktik yöntemi tercih edecek kişilerin önce bir tıp doktoruna giderek, doğru tanıyı alması gerektiğini ardından ihtiyaç varsa bu yöntemlere başvurması gerektiğini söyledi. Çorum, "Tek başına kütletmenin hiçbir anlamı yoktur" dedi
Halk arasında “kütletme” tedavisi olarak bilinen kayropraktik, sosyal medyayla birlikte popülerleşti. Yöntem, Dünya Sağlık Örgütü tarafından bilimsel bir yöntem olarak kabul ediliyor; ancak rastgele yerlerde, uzmanlığa bakılmaksızın, ağrının altta yatan sebebi bilinmeden yapılan yanlış uygulamalar tehlikeli olabiliyor.
İşlem yaptıran kişilerden gelen "küt" sesleri, her ne kadar rahatlama hissi veriyormuş gibi düşündürse de, gelen sesler, o işlemin başarılı olduğunu göstermiyor. Ayrıca uzmanlara göre, bu işlem tek başına hastaya bir fayda sağlamıyor; çünkü sağlık sorununun önce bir hekim tarafından teşhis edilmesi ve altta yatan problemin bulunması gerekiyor. Ardından da ihtiyaca göre tedavi programı planlanıyor ve kayropraktik işlemler, bu tedavinin yalnızca bir parçası oluyor. Dolayısıyla "işlemden sonra çok rahatladım" ifadelerini duyup, başı, boynu ya da beli ağrıyanların birkaç seans uğrayıp, kayropraktik yaptırıp mucizevi sonuçlar alması mümkün değil.
KÜTLETME: TEDAVİ SIRASINDA ÇIKAN SESİN KARŞILIĞI
Kayropraktik tedaviye dair merak edilenleri konuştuğumuz Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Mustafa Çorum, "İşlem sırasında çıkan sese “kütletme” deniyor. Kütletme, bir tedaviden ziyade, tedavi sırasında çıkan sesin karşılığıdır" diyor.
Kayropraktiği kombine bir tedavinin parçası olarak görmek gerektiğini belirten Doç. Dr. Çorum, "Kayropraktik; fizik tedavi, egzersiz uygulamaları ve yumuşak doku veya eklem maniplasyonları olarak kombine tedavide kullanılan bir yöntemdir. Bunu kütletme tedavisi olarak değil de daha çok manuel tıp, osteopati veya kayropraksi adı altında değerlendirmek daha doğrudur" ifadelerini kullanıyor.
"TEK BAŞINA 'KÜTLETMENİN' BİR ANLAMI YOK"
Bu işlem için manuel terapi, manuel tıp, osteopati ve kayropraksi gibi birçok isim kullanılabiliyor. Doç. Dr. Çorum, "Doktorlar bu işlemleri manuel tıp adı altında gerçekleştiriyor. ABD’deki bazı doktorlar osteopatiyi tercih ederken, genelde doktor olmayan kişiler tarafından yapılan uygulamalara da kayropraksi deniyor. Buradaki en önemli konu; tedavi için başvuran kişinin sorununun ne olduğudur. Öncelikle tanısının konulması gerekir. Bunu da sadece bir tıp doktoru yapabilir ve tedavi mutlaka tanıya bağlı olarak ortaya çıkmalıdır. Tek başına kütletmenin hiçbir anlamı yoktur. Sadece yapıldığı an bir rahatlama sağlayabilir ama alttaki sebep önce bu araştırılmalı. Tespit edilen sebebin üzerine kıtlatma sesinin çıktığı bazı manüplasyon uygulamalarının üzerine ek egzersiz, fizik tedavi, ilaç tedavileri gibi bir kombinasyon yapılmalıdır. Tek başına kayropraktik uygulamalar özellikle de kronik hastalara, uzun süredir ağrıları olanlara tek başına yeterli olmaz" diyor.
ÖNCE DOKTORA BAŞVURULMALI
Tedavinin sadece kütletmeyi içermediğini söyleyen Doç. Dr. Çorum, "Hastalar önce fizik tedavi uzmanları ve ortopedi gibi bölümlere müracat etmelidir. Burada vurgulamak istediğim en önemli şey; özellikle manuel tıp alanında sertifikası olan hekimlere ulaşmaktır. Kas-iskelet sistemiyle ilgili sorunları olan herkes bu alandan faydalanabilir. Kronik veya akut kas ağrıları, kas zorlanmaları, eklem ağrılarında bu uygulamalar kullanılır. Ancak altta yatan sebep çok iyi bir şekilde değerlendirilmeli, hastanın öyküsü iyice dinlenmelidir. Ardından fizik muayeneyle tespit edilmeli ve ardından kayropraktik işlemler uygulanmalıdır" diyor.
"GELEN SESİN BAŞARIYLA BİR İLGİSİ YOK"
Peki, işlem sırasında vücuttan gelen sesler bize ne söylüyor? Sesin şiddeti arttıkça daha iyi sonuç elde edildiği düşünülse de bu doğru değil. Doç. Dr. Çorum, şöyle söylüyor: "Kayropraktik işlemler daha çok seslerle popüler olmuş bir yöntem ama biz eklemi ses çıkartmadan da hareketlendirip açabiliriz. Ses bir anlam ifade etmiyor. Burada yapılması gereken şey ses çıkarmak olmamalı. Tedavinin karşılığı ses değil. Ayrıca hareketleri çok sert yaparsak birden fazla eklem açılacağından daha yüksek sesler ortaya çıkabilir ama bu bizim tercihimiz değildir. Bizim yaptığımız uygulamalarda yüksek sesler duyulmayabilir."
"HER UYGULAMA HER HASTAYA YAPILAMAZ"
Kayropraktik işlemlerin bir masaj gibi wellness amacıyla da kullanıldığını aktaran Doç. Dr. Çorum, "Bu bazen tehlikeli olabilir. Eğer altta ağır bir sebep varsa eğer hasta değerlendirilmezse kötü sonuçlarla karşılaşabiliriz. Bu nedenle manuel tıp tanısı konulmalı. Bunu atlarsak komplikasyon riski yüksek olacaktır. Yapılan uygulamalar da hastadan hastaya değişiklik gösterir. Her uygulama her hastaya yapılamaz. O yüzden her hasta, hasta özelinde değerlendirilmelidir. Hasta manuel terapiye uygunsa başka tedavilerle kombine edilerek uygulanmalıdır."
YANLIŞ UYGULAMA KIRIK, BOYUN DAMAR YIRTILMASI, KAS YIRTILMALARINA YOL AÇABİLİR
Alanının uzmanı olmayan kişilere yaptırılan kayropraktiğin zararlarını anlatan Doç. Dr. Çorum, "Çok çeşitli komplikasyonlar görmeye başladık. Kırık, boyun damar yırtılması, eklem zorlanmaları, kas yırtılmaları bizim en çok karşılaştığımız durumlardır. Bize bu tür vakalar geliyor. Hastalar bu tür merkezlere başvurabilir ama öncesinde tıp doktoru tarafından muayenesi yapılmalı ve sonrasında bu tedaviye ihtiyaç varsa güvenli yerlerde bu işlemler yaptırılmalı" diyor.
