Emekliler zorda ancak aktif/pasif dengesi alarm zilleri çalıyor
Bu yılı "Emekliler Yılı" ilan eden hükümet, geçim sıkıntısı çeken emekliler için kaynak bulmakta zorlanıyor. Yetkiler, verilecek her bir lira artış için Hazine'nin borçlanma gereğine dikkat çekiyor. Teoride ideal olan, "çalışan/emekli", "aktif/pasif" dengesi tarihin en bozuk oranına ulaşmış durumda
Bir yanda seçimi kazanma arzusu, diğer yanda sosyal güvenlik açıkları ve yeni ekonomik programın başarılı olması zorunluluğu… Hükümet, bütçe açıklarını da gözeterek emeklilere verilen bayram ikramiyesini bin TL artırarak 3 bin TL’ye çıkardı. Emekliler, Ramazan ve Kurban bayramlarında toplam 6 bin TL ikramiye alacaklar. Türk Lirası’nın alım gücünün düşmesi nedeniyle hem maaş zamları hem de ikramiye artışından memnun olmayan emekliler, tepki göstermeye başladı.
Hükümet, bu yılı “Emekliler Yılı” ilan etmişti…
Vatandaşların yaşadığı geçim sıkıntısı nedeniyle muhalefet partilerinden de emekliye seyyanen zam verilmesi ve ikramiyelerin daha fazla artırılması yönünde çağrılar geldi.
İyi Parti, TBMM’ye, emeklilere seyyanen 11 bin TL artış yapılması yönünde bir kanun teklifi verdi. Hazine ve Maliye yönetimi, emekliye seyyanen zam ve bayram ikramiyelerine bir miktar daha artış yapılması konusunu çalıştı ancak iki bayramda verilecek ikramiyelerin getirdiği toplam 41 milyar TL’lik fatura, geri adım atılmasına yol açtı.
3 bin TL’ye çıkarılan ikramiyenin bütçeye getireceği 41 milyar TL’lik fatura, Hazine’nin piyasadan borçlanması yoluyla karşılanacak.
SOSYAL GÜVENLİK AÇIKLARI PİK SEVİYEDE
Türkiye’nin bu yılki 11 trilyon 89 milyar TL’lik bütçesinde 1 trilyon TL’ye yakın kaynak; sağlık, emekli maaşları ve sosyal güvenlik harcamalarına gidiyor.
2024’te yatırıma 1.6 trilyon, savunmaya 1.1 trilyon, yerel yönetime 859,6 milyar, tarıma 384 milyar TL kaynak ayrıldı. 6 Şubat depremlerinin etkilerini gidermek üzere yapılacak harcama ise 1 trilyon 28 milyar TL olarak belirlendi.
11 trilyon 89 milyar TL harcamaya karşılık 8 trilyon 437 milyar TL gelir hedefleniyor. Hedefler tutturulabilirse bütçe açığının, 2 trilyon 652 milyar TL olacağı hesaplanıyor.
EMEKLİ-ÇALIŞAN DENGESİ ALARM ZİLLERİ ÇALIYOR
Bu yılı “Emekliler Yılı” ilan eden hükümet, bütün şartları zorlasa da geçim sıkıntısı çeken emekliler için kaynak bulmakta zorlanıyor. Yetkiler, verilecek her bir lira artış için Hazine’nin borçlanma gereğine dikkat çekerken, “Bu durumda yatırım yapamaz ve sadece maaş öder hale gelirsiniz” değerlendirmesini yapıyor. Teoride ideal olan, “çalışan/emekli”, “aktif/pasif” dengesi tarihin en bozuk oranına ulaşmış durumda…
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Ocak 2024 istatistiklerine göre aktif/pasif oranı 1.70’e kadar düştü. Geçen yıl bu oran 1.79’du.
Detaylara baktığımızda Ocak 2024 itibariyle;
- 25 milyon 653 bin 687 aktif sigortalı bulunuyor. Pasif sigortalı sayısı ise 15 milyon 851 bin 244 kişi. Bu sayı, EYT kapsamında emekli olanlarla birlikte artıyor. Ocak ayında emeklilik dilekçesi veren birçok kişi var.
- Aktif sigortalıların 23 milyon 239 bin 616’sı zorunlu sigortalı. Stajyer kursiyerler 1 milyon 349 bin 621. Çıraklık 576 bin 13, diğer sigortalı 454 bin 758, tarım 19 bin 152, yurt dışı topluluk 14 bin 527.
- Pasif sigortalılardan yaşlılık aylığı alan 11 milyon 358 bin 411 kişi var. Ölüm aylığı alan 3 milyon 411 bin 834 dosyada 4 milyon 165 bin 883 kişi bulunuyor.
- Malüllük aylığı 124 bin 548, sürekli işgöremezlik (ölüm) 99 bin 950, sürekli işgöremezlik aylığı 87 bin 33, vazife malülü aylığı alan 15 bin 419 kişi.
- Sosyal sigortalı kapsamında toplam 75 milyon 820 bin 41 kişi bulunuyor. Sonuçta, 26 milyona yakın çalışanın bulunduğu sistem, 16 milyon emekliyle döndürülmeye çalışılıyor…
Zor denklem…
