Çift dil bilmek neden daha avantajlıdır?

"Dilimin sınırları, dünyamın sınırlarıdır." -Ludwig Wittgenstein

Çift dil bilenlerde ya da ikiden daha fazla dil bilenlerde, diller birbirinden ayırt edilebiliyormu? Dünyanın kapıları Google çeviriyi tek bir tıklayışla açtığınızda gerçekten açılıyor mu? Ekonomik anlamda daha güçlüyapabilir, daha yüksek kazanç elde etmemizi sağlayabilir, daha mutlu, hayatla daha bağlantılı kılabilir mi? Popüler kültürün iddia etmekten hoşlandığı, süper zeki çocukların yetişmesindeki sır mı bu?

Çift dil bilen bebeklerinhikayesi

Beyin geliştirilebilir bir organ... Doğumumuzdan ileriki yaşlara kadar gelişir, öğrenir, yeniden öğrenir, hatta zarar görse bile... Dil, beyin fonksiyonlarının yaşamla bağını oluşturan ana bileşken, ama beyin gibi bilim de, dilin bu nörolojik yolların sihrini nasıl kullandığıyla ilgili henüz resmin tamamına ulaşabilmiş değil.

Eski inanışlara göre, bir dilden daha fazlasını öğrenmeye maruz kalan çocuklar, daha az zeki ya da şizofreni gibi durumlar yaşayıp, karmaşaya maruz kalacak yönündeydi. Oysa son yıllarda karşıt görüşler, kitaplar ve makaleleler çift dil öğrenmenin sihirli bir rüzgar gibi ufak tefek her çocuğu çoklu zekaya dönüştürdüğü yönünde övüyor.

Günümüzde yapılan yüzlerce çalışma, erken çocukluk döneminde öğrenilen çift dilin zihinsel yetenekleri artırdığı, beyni daha işlevsel kullanma yetisi kazandırdığı, yoğun çevre ve hatırlama konularına daha iyi odaklandıklarını ortaya koyuyor. Bu çalışmalar, iki dil öğrenme ve konuşmanın çocukların beynini daha iyi kıldığını söylüyor.

Kendi de çift dil bilen genç araştırmacı Angela de Bruin, ortaya koyulan bu yüzlerce çalışmalardaki detayları inceleyerek, bu çalışmaların sıklıkla avantajlara işaret ettiğini, nihai bir sonuca ulaşmadığını fark etti. Çift dil bilmenin daha iyi olduğu yönündeki hikayeler, popüler kültürün daha sağlam kurulmasını sağlıyor ama Bruin'in eleştirisi, araştırmaların çift dil bilmenin nasıl yararları olduğunu anlaşılır ya da evrensel göstermediğini ortaya koyuyor. Bu elbette, çift dil bilmenin yararları olmadığı anlamına gelmiyor. Becerileri geliştirdiği, sosyal yetkinlikler sağladığı aşikar, fakat iki dil bilen çocukların diğer insanların ilgi alanlarının gelişimden daha iyi olduğu anlamına gelen gözle görülür bir netlikyok. Sosyal bir avantaj sağladığı gerçek ama asıl önemlisi, bir dilden daha fazla dili öğrenmek ve konuşmak beynin yaşam boyu daha sağlıklı kalmasını sağlıyor.

Beyin de, tıpkı kaslar gibi sürekli pratik yapmayı sever. Bu nedenle iki veya daha fazla dil bilmek, sağlıklı olmasını sağlamanın en iyi yoludur. Ayrıca, alzheimer'a yakalanma riski de neredeyse diğer insanlara göre 5 yıl daha uzun bir süreçte gerçekleşiyor.

New York'ta yaşayan Porto Rikolular hem İngilizce hem İspanyolca konuştukları için, beyinlerinin daha zeki ve kıvrak olduğu gözlemlendi. Aynı şekilde, Singapur'da yetişen bir öğrenci de hem kendi Asya dillerini hem İngilizce'yi öğrendiği için, onlarda da benzer özellikler görülüyor.

İki kültürlü olma bonusu

Dil, bize dünya hissiyatını yakalamada yardım eder. Fince, Arapça konuşanların dünyayı farklı tanımladıklarına şüphe yok örneğin. Arapça'da Fince'de olduğu gibi karla ilişkili durumdan bahsedebilmek için en az 40 kelimeye ihtiyaç duyulur. Diğer dilleri öğrenmek dünyayı yalnızca farklı açıdan görmemizi sağlamaz, aynı zamanda düşünme biçimimizi de etkiler. Araştırmaların çoğu, farklı dilleri konuşabilen insanların açık bir zihin ve kültürel hassasiyet sonucu, testlerde daha yüksek sonuçlar elde ettikleri görülüyor. Herhangi bir şehirde örneğin, İngilizce ve Fransızca konuşan birinin daha çok kazandığı, iş bulma konusunda daha az sıkıntı yaşadığı da ortaya koyuluyor.

Tüm bu sonuçlar iki dil bilmenin somut yararları olduğunu gösterirken, çocuklara da kavramsal yetenek, hayat boyu öğrenme ve ikinci bir dil öğrenirken beyin fonksiyonlarını geliştirme konusunda da düzenli yarar sağlıyor. Ekonomik faydaları diğer insanlara nazaran ön planda. Açık görüşlülük, diğer ülkelerin insanlarıyla ilişkileri sağlamlaştırma avantajları arasında gösteriliyor.