Çocukların D vitamini ihtiyacı ne kadar?

D vitamini, kalsiyumun emilimini sağlayarak kemik yapısının oluşturulmasında önemli rol oynar ve kalp krizi, kemik erimesi başta olmak üzere pek çok rahatsızlığı önlemeye yardımcı olur.

Çocuklarımızın D vitamini almasını nasıl sağlarız?

Vücutlarımız güneş ışığı ile D vitaminini kendisi üretebilir. Sokakta, parkta oyun oynayıp bisiklete binmek, denize gitmek ve güneşli bir havada yürüyüş yapmak, çocuklarımızın D vitaminini kaynağından almasının en sağlıklı yollarıdır. Haftada 2 kez 5 ila 30 dakika, direkt ışınlara maruz kalmamak şartıyla, D vitamini ihtiyacını karşılamak için yeterlidir.

Güneşin zararlı ultraviyole ışınlarından korunmak için kullandığımız güneş kremleri ve koruyucular, D vitamininin de cilt tarafından alınmasını bir miktar engelleyebilir. Doktorlar, güneşe öğlen saatlerinde çıkılmaması gerektiğini ve mutlaka koruyucu kullanılmasını öneriyorlar. Bu da D vitamininin güneşin yanı sıra gıdalarla da takviye edilmesi anlamına geliyor.

D vitamini açısından zengin gıdalar

Yağlı balıklar, D vitaminini en fazla içeren yiyecektir. Ciğer ve kırmızı et, ton balığı ve yumurtanın sarısı da D vitamini açısından zengindir.

Başlıca D vitamini kaynaklarını sıralarsak:

* 85 gr pişmiş yağlı balık: 450-650 IU

* Portobello mantarı: 1 adet mantarda 375 IU

* 85 gr ton balığı: 154 IU

* Yumurta: 1 yumurtanın sarısında 41 IU

D vitamini için en zengin kaynak balık yağı

Kısıtlı sayıda yiyecekte D vitamini bulunur. En zengin kaynak ise balık yağıdır. 1 çorba kaşığı balık yağı 1.360 IU D vitamini sağlar. Morina balığının karaciğerinden yapılan doğal balık yağları çok yüksek miktarda içerdiğinden doktor tavsiyesi ile dozajın belirlenmesi öneriliyor.

D vitamini eksikliği kimlerde görülür?

Güneş alan iklimlerde yaşayan insanlarda D vitamini eksikliği çok yaygın değildir. Kış aylarında güneşin çok az göründüğü kuzey ülkelerinde daha sık görülür. Kışı yağışlı ve bulutlu geçiren bölgelerde özellikle kasım ile mart ayları arasında D vitamini üretimi düşebilir. Koyu tenli insanlarda da D vitamini eksikliği daha fazla görülür. Pigmentler ve melanin nedeniyle deri güneş ışığını bloke eder. Esmerlerde D vitamini eksikliğinin açık tenlilerden daha sıkortaya çıkmasının nedeni de budur. Yeni doğan ve emzirilen bebeklerde de D vitamini eksikliği görülebilir, anne sütü pek çok besin değeri açısından zengin olsa da yeteri kadar D vitamini içermeyebilir. Obezite, kistikfibrozis ve bir çeşit bağırsak hastalığı olan IBD de besinlerin emilimini engellediğinden D vitamini eksikliğine neden olabilir.

Hangi yaşta ne kadar D vitaminine ihtiyacımız var?

D vitamini her yaşta ihtiyacımız olan besin değerlerinden biri. Ancak çocuklarda ve özellikle bebeklerde, kemik yapısının oluşması sürecinde daha önemli hale geliyor. Bebeklikten çocukluğa ve ardından ergenlik döneminin sonuna kadar, bir başka deyişle kemik gelişimi devam ettiği sürece D vitamini ihtiyacı da sürüyor.

Bebeklerde mamalarla D vitamini takviyesi yapılabilir

1 yaşından küçük bebeklerde günlük D vitamini ihtiyacı 400 IU’dur. Sadece anne sütüyle beslenen bebeklerde uzmanlar güneş banyosunun yanı sıra bebeklerin ek olarak ne aldıklarına bakılmaksızın en az 1 yaşına kadar 400 IU, daha sonra ve tercihen 3 yaşına kadar 600 IU vitamini verilmesini öneriyorlar. D vitamini süte katılarak değil doğrudan ağızdan verilmelidir. Anne sütünün kesilmesinin ardından mama ve yemeğe geçen bebeklerde de yine doktorun önereceği, yeterli miktarda D vitamini içeren bebek mamalarının kullanılması öneriliyor.

Çocuklar yiyeceklerden ve güneşten beslenir

1 yaşından büyük çocukların ise günlük D vitamini ihtiyacı 600 IU’dur. Bu miktar ortalama bir değerdir. Koyu tenli çocuklarda ve güneş ışığını az alan iklimlerde D vitamini eksikliği görülebildiğinden doktorlar özel doz belirleyebilirler. Güneş eksikliğinin besinlerle takviye edilmesi önemli. D vitamini açısından güçlendirilmiş sütler, takviye gıdalar ile yağlı balıklar ve yumurta sıkça tüketilebilir. Ayrıca mümkün olduğunca parklarda, açık havada ve kızgın olmayan güneşte oyun oynamak da son derece önemli ve bir o kadar da gereklidir.

Ergenlikte D vitamini ihtiyacı devam ediyor

Çocukluktan gençliğe geçen yaşlarda da D vitamini takviyesine devam edilmesi gerekiyor. Her ne kadar yaş büyümüş olsa da gelişim ergenlik döneminin sonuna kadar devam ediyor. Bu çağlarda da yine günlük olarak 400 IU D vitamini alınması önemli. Güneşin az görüldüğü iklimlerde bu miktar 600 IU’ya kadar çıkabilir.

D vitamini eksikliğinin belirtileri nelerdir?

Yetersiz D vitamini çok sayıda belirti ile kendisini gösterir. Bunların başında geceleri ortaya çıkan ve bacaklardaki uzun kemiklerde görülen ağrılardır. Bacakların çarpıklaşması, eğilmesi ve büyümede orantısızlık gibi deformasyonlar da söz konusu olabilir. Çocuklarda geç yürüme, kas ağrıları, kaslarda güçsüzlük, kaslarda kasılmalar yine D vitamini eksikliğinin göstergelerindendir.

D vitamininin fazlası da zararlı

D vitamini kalsiyumun emilimini sağlıyor ve son derece önemli bir besin. Ancak fazlası da çeşitli rahatsızlıklara neden olabiliyor, zehirlenmeye yol açabiliyor. D vitamini fazla alındığında kandaki kalsiyum seviyesi yükselir. Buna bağlı olarak da böbrek taşı ve kalp ritim bozukluğu başta olmak üzere çeşitli rahatsızlıklara ortaya çıkabilir. Kusma, iştah kaybı, kabızlık, kilo kaybı, zayıflık D vitamininin doz aşımının belirtileridir.