36 bin kişinin yarımşar milyon lirası var

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) getirileri uzun süre tartışıldı. Ancak 2019 yılında Türkiye'de başta hisse senetleriolmak üzere varlık değerleriartınca yatırımcısına ortalama yüzde 28, çeşitli fonlarda ise yüzde 48 getiri sağlayan sistemde bazı yatırımcıların milyon liraları birikti. Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) rakamlarına göre sistemde en fazla parası biriken grup 100 bin ile 250 bin lira arasında varlığı oluşan 149 bin kişi oldu. Bu kişilerin ortalama varlığı kişi başı 151 bin 967 lira oldu. BES'te en fazla parası biriken ikinci grup ise neredeyse zenginler diyebiliriz. Çünkü sayıları 36 bin 405 olan bu kişilerin toplam birikimleri 16.9 milyar lirayı buldu. Aslında toplamda en küçük grup olan bu katılımcıların kişi başı birikimleri ise hem kendi yatırımları hem devlet katkısı hem de fonların getirileri ile ortalamada 465 bin liraya ulaştı. Bu rakamlardan bir çok kişinin BES birikiminin milyon lirayı geçtiği de anlaşılıyor. Sistemde şu anda 6 milyon 794 bin kişi bulunuyor. Sistemdeki devlet katkısı ile birlikte toplam birikim ise 125 milyar liraya ulaştı.

EN KALABALIK GRUBUN KİŞİ BAŞI 296 LİRASI VAR

Sistemde yer alan en kalabalık grup ise birikimi bin liraya kadar olan 2.3 milyon kişi. Bu vatandaşların kişi başı birikimleri sadece 296 lira oldu. Sisteme girmiş olmasına rağmen genellikle ekonomik gerekçelerle (tasarruf yapamama) para biriktiremeyen bu grup sistemden de yeterince yararlanamıyor.

Birikimleri bin ile 2 bin 500 lira arasında olan 876 bin yatırımcının ise 1.5 milyar lirası bulunuyor. 2 bin 500 ile 5 bin lira arasındaki bareme giren vatandaş sayısı 698 bin düzeyinde. 25 bin liraya kadar olan bölümdeki her bir düzeyde yaklaşık 500 bin kişi bulunuyor. En kalabalık gruplardan birisi olan 25 bin 50 bin arası parası birikenler. Bu aralıkta 493 bin yatırımcı bulunuyor. 50 bin ile 100 bin lira arası birikimiolanlar ise 250 bin civarında. Bu kişilerin toplam 17.3 milyar lirası bulunuyor.

BES ZENGİNLERİ NEDEN OLUŞTU?

Bireysel Emeklilik Sistemi'nde her 100 liralık birikim karşılığı devlet de 25 lira katkı payı veriyor. Diğer yandan hem sizin birikimininiz hem de devlet katkısı fonlarda değerleniyor. Özellikle parası fazla olan ve bu varlığı değerlendirmek isteyen vatandaşlar yüzde 25'lik devlet katkısından yararlanmak istiyor. BES'te birikimi fazla olanların devlet katkısından yararlanmak için her yıl maksimum katkı tutarını sisteme yatırdıkları biliniyor. Bu tutar 2020'de kişilerin yıl boyu 35 bin 316 liralık birikimine karşı devletin 8 bin 843 liralık teşvikinedenk geliyor. Vatandaşlar eğer daha fazla yatırım yaparsa daha fazla devlet katkısı alamıyor. Ancak aynı vatandaş eğer Otomatik Katılım Sistemi'nde (OKS) bulunuyorsa bu sistemde de maksimum 35 bin 316 liralık birikim karşılığında devletten yıllık 8 bin 843 lira katkı payı alabiliyor. Yani toplamda BES sisteminin avantajlarını sonuna kadar kullanan bir vatandaş devletten geri vermemek üzere 17 bin 658 lira alıyor. Tabii ki bu parayı vatandaşın hemen alıp gitmesine izin verilmiyor. Uzun vadeli yatırımın özendirilmesi amacıyla katkının tümünü alması için 10 yıl ve 56 yaş sınırı şart. Daha erken çıkışlarda ise çeşitli yüzdeler mevcut. 3 yıldan erken çıkan ise hiç katkı payı almıyor.